Hwyl yr Haf yn y Senedd

 

Gareth Coombes, rheolwr teithiau tywys yn y Senedd, yn sôn am bleserau a heriau’r gwaith o drefnu penwythnos o Hwyl i’r Teulu yn y Senedd, cartref Cynulliad Cenedlaethol Cymru ym Mae Caerdydd.

Y peth cyntaf a ddaw i’r meddwl, mae’n debyg, wrth feddwl am y Senedd yw’r Cyfarfod Llawn, y cyfarfod lle mae’r 60 o Aelodau’r Cynulliad yn gwneud deddfau yng Nghymru, yn trafod materion Cymru, yn holi’r Prif Weinidog ac yn gwneud yn siwr bod Llywodraeth Cymru yn gwneud ei gwaith. Yr ail beth y byddech yn meddwl amdano, o bosibl, yw’r tywysydd golygus sy’n gweithio yno (haha!), ond efallai mai’r peth olaf y byddech yn ei ddychmygu yw y gallai’r Senedd hefyd droi’n fan chwarae enfawr ar gyfer plant a phobl ifanc.

 

Wel, dyna’n union a ddigwyddodd y penwythnos diwethaf! I ddathlu Gŵyl Harbwr Bae Caerdydd ac fel parhad o ddathliadau 10fed pen-blwydd y Senedd eleni, cynhaliwyd penwythnos o Hwyl i’r Teulu i gyd. Roedd y gweithgareddau’n cynnwys chwarae meddal, gorsaf Lego, sgitls, paentio wynebau ac ardal gwneud crefftau.

Y diwrnod cynt, roeddwn i’n nerfus iawn, yn meddwl na fyddai neb yn dod i’r digwyddiad ac y byddwn i’n chwarae Lego ar fy mhen fy hun drwy’r dydd! Bûm yn cadw’n brysur drwy osod yr holl weithgareddau, gwneud yn siŵr bod y teganau yn y lle cywir, bod gan y paentwyr wynebau fyrddau a bod y cacennau cri yn ddigon blasus (cymerais y swydd hon yn ddifrifol iawn, a blasu llawer ohonynt, dim ond i wneud yn siŵr eu bod yn iawn wrth gwrs!) a bod popeth arall yn iawn. Y noson cynt, pan oedd pawb bron wedi mynd adref, cerddais o gwmpas i gael cip olaf yr hyn yr oeddem wedi’i greu yn yr adeilad, a theimlwn yn gyffrous am y dyddiau a oedd i ddod.

Dechreuodd y penwythnos yn dawel, ac roedd y tywydd yn ddigon diflas. Cyn gynted ag y daeth yr haul i’r golwg, fodd bynnag, gwyddwn y byddai Bae Caerdydd yn prysuro, ac wrth gwrs, fe ddaeth heidiau o bobl yma!

Un o’r gweithgareddau mwyaf poblogaidd dros y penwythnos (ac am reswm da) oedd y pwll peli yng nghanol yr ystafell. Un o’n cyfrifoldebau ni’r staff oedd sicrhau nad oedd y peli yn rholio’n rhy bell, a’u rhoi’n ôl yn y pwll peli. Gwaith digon anodd ac ailadroddus, cofiwch! Ar ddiwrnod ola’r penwythnos, fe es ati i dacluso’r pwll peli am y tro olaf, a rhoi dwy neu dair pêl ar y tro yn ôl yn eu priod le, pan welais, o gornel fy llygaid, fachgen bach yn rhedeg mor gyflym ag y gallai tuag at y man chwarae meddal o ben draw’r ystafell. Roedd popeth, ar yr adeg hon, yn digwydd fel cyfres o symudiadau araf. Roedd y bachgen bach yn agosáu, nid oedd dim y gallwn i ei wneud, a chyn y gallwn ymateb o gwbl, fe neidiodd, mor uchel ag y gallai, a glanio, fel neidiwr mewn cystadleuaeth naid hir yn y Gemau Olympaidd, yng nghanol y pwll peli. Eto, fel pe baent mewn ffilm wedi’i harafu, gwelwn oddeutu 50 o beli yn tasgu allan o’r pwll i bob cyfeiriad posibl ar y llawr llechi Cymreig, a chan wybod fy mod wedi colli’r frwydr, ‘doedd dim i’w wneud ond rhoi fy mhen yn fy nwylo, gorffwys ar y man chwarae meddal, a chwerthin!

Ar gyfer hunluniau amrywiol, defnyddiwyd #SeneddSelfie ar Twitter ac Instagram drwy gydol y penwythnos, fel y gallai ein gwesteion rannu eu profiadau gyda ni a phawb. Tynnwyd lluniau gwych, ac roedd yn hyfryd gweld pawb yn gwenu’n braf ynddynt. Dringodd nifer o bobl i’r gadair lan môr enfawr y tu allan i’r Senedd, a gwelwyd lluniau gwych o blant gyda’u hwynebau wedi’u paentio, yn Llewod a glöynnod byw rif y gwlith!

Yn gyffredinol roedd y penwythnos yn llwyddiant mawr, gyda thros 3,500 o bobl yn ymweld â’r Senedd dros y tri diwrnod! Roedd yn ymddangos bod pawb yn mwynhau cymaint ag y gwnes i.

Hoffwn ddiolch yn fawr i bawb am ddod draw – welwn ni chi eto y flwyddyn nesaf!

 

---

Y Senedd yw cartref Cynulliad Cenedlaethol Cymru. Mae ar agor i’r cyhoedd saith diwrnod yr wythnos, ac mae ei dyluniad unigryw a’i phensaernïaeth anhygoel yn denu ymwelwyr o bob cwr o’r byd, ac yn 2015 dyfarnwyd Tystysgrif Rhagoriaeth Trip Advisor i’r adeilad.

Mae teithiau o amgylch y Senedd ar gael am ddim bob dydd, ac mae dewis o ddiodydd a lluniaeth ar gael i’w prynu o Gaffi’r Oriel.

Gallwch hefyd gael gwybod pwy yw eich Aelodau Cynulliad a sut y maent yn cynrychioli eich buddiannau yn y Senedd. Os byddwch yn ymweld yn ystod yr wythnos byddwch hyd yn oed yn gallu gwylio’r gweithgareddau gwleidyddol yn datblygu, fel y maent yn digwydd, o Oriel Gyhoeddus y Siambr, sef siambr drafod y Senedd.

Os hoffech drefnu taith (ni allaf warantu mai gyda Gareth y bydd y daith), ffoniwch 0300 200 6565, anfonwch neges e-bost at cysylltuâ@cynulliad.cymru neu galwch heibio’r Senedd i gael rhagor o fanylion.

Mae’r Senedd ar agor:

Dyddiau’r wythnos – yn ystod tymor y Cynulliad

Dydd Llun a dydd Gwener 09.30 – 16:30, dydd Mawrth a dydd Mercher 8.00 – tan ddiwedd busnes

Dyddiau’r wythnos – yn ystod y toriad

Dydd Llun i ddydd Gwener 9.30 – 16.30

Dydd Sadwrn, dydd Sul a Gwyliau Banc (drwy’r flwyddyn) 10:30-16:30.

 (Noder, bydd yr ymwelwyr olaf yn dod i mewn 30 munud cyn yr amser cau)

Mae rhagor o wybodaeth i ymwelwyr, gan gynnwys gwybodaeth i rai â chyflwr ar y sbectrwm awtistig i’w gweld ar ein gwefan.

Tudalen Trip Advisor ar Gynulliad Cenedlaethol Cymru.

Tudalen Facebook y Senedd.

Darllenwch yr erthygl yma yn Saesneg

“Mae clywed y cyfieithwyr ar y pryd wrth eu gwaith yn anhygoel. Am sgìl!”

 

Cafodd Ffion Pritchard ymuno â Gwasanaeth Cyfieithu a Chofnodi’r Cynulliad am ddiwrnod yr wythnos diwethaf ar ôl ennill cystadleuaeth cyfieithu’r Urdd. Yma, mae’n sôn am ei phrofiad y tu ôl i’r llenni ac am y ffordd y mae’r Cynulliad yn hyrwyddo dwyieithrwydd.

Ddydd Mawrth y 12fed o Orffennaf, ar ddiwrnod braf o haf, es i i Fae Caerdydd ar y trên i dreulio diwrnod o brofiad gwaith gydag Uned Gyfieithu y Cynulliad yn dilyn fy muddugoliaeth yng Nghystadleuaeth Cyfieithu yr Urdd.

 

Roedd diwrnod prysur iawn wedi’i drefnu ar fy nghyfer. Yn rhan o’r diwrnod, bues i’n cwrdd â phennaeth yr uned gyfieithu, Mair, a beirniad y gystadleuaeth, Mari Lisa, yn ogystal â dysgu am yr uned fusnes, llunio’r Cofnod, cyfieithu deddfwriaethol a’r grefft o gyfieithu ar y pryd. Diolch i Geth, Jodi, Llinos a Cai am eu holl gymorth. Dwi’n sicr y bydd yr wybodaeth a roeson nhw o gymorth mawr i mi yn y dyfodol!

Yn ogystal â chwrdd a gweithio ochr yn ochr â chyfieithwyr a chofnodwyr yr Uned Gyfieithu, roedd cyfarfodydd wedi’u trefnu ar fy nghyfer â dau berson pwysig yn y Senedd. Yn y bore, cefais gyfle i gael sgwrs (a llun!) â’r Llywydd, ac yn y prynhawn, rhoddodd Gweinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes, Alun Davies, o’i amser i siglo’m llaw a chael sgwrs. Pobl brysur iawn ydyn nhw felly dwi’n gwerthfawrogi’r cyfle yn fawr!

Roedd y cyflwyniad gan Gruff ar gyfieithu peirianyddol o fudd mawr. Mae’n dda cael gweld bod cwmnïau mawr fel Microsoft yn buddsoddi mewn technoleg sy’n fuddiol i’r diwydiant cyfieithu Cymraeg. O’i defnyddio’r gywir, mae’r dechnoleg yma’n cynyddu cynhyrchiant cyfieithwyr ac yn rhoi’r cyfle i siaradwyr di-Gymraeg ddeall yr iaith. Wrth gwrs, fydd peiriant cyfieithu byth yn well na chyfieithwyr go iawn, ond mae’n braf cael gweld bod adnoddau ar gael yn gefn i’n gwaith ni.

A minnau’n berson sy’n ymddiddori yn y byd gwleidyddol, yn ogystal â’r byd cyfieithu, da oedd gweld sesiwn Cwestiynau’r Prif Weinidog yn y siambr. Roedd hi’n braf teimlo’n rhan o’r broses wleidyddol a chlywed y Gymraeg yn cael ei siarad gan weinidogion . Roedd clywed y cyfieithwyr ar y pryd yn arddangos eu doniau yn anhygoel. Dyna grefft a hanner!

Diolch i’r Urdd, Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru a’r Cynulliad am drefnu’r diwrnod. A diolch o galon i Iona a Sarah am fod yn dywyswyr penigamp! Hoffwn erfyn ar y rheiny ohonoch chi sy rhwng 19 a 25 oed ac sydd â diddordeb mewn cyfieithu i gystadlu yng nghystadleuaeth yr Urdd y flwyddyn nesaf. Os byddwch chi’n fuddugol, dwi’n addo y bydd treulio diwrnod gydag uned gyfieithu y Cynulliad yn brofiad gwerth chweil!

Y Cynulliad yn disgleirio yn Sparkle

Kelly Harris, Swyddog Ymgysylltu â Phobl Ifanc

Dydd Sadwrn 7 Tachwedd, gyda Craig Stephenson, Cyfarwyddwr y Cynulliad a Chadeirydd ein rhwydwaith staff LGBT, es i a stondin i Swansea Sparkle i siarad â’r cyhoedd am waith y Cynulliad a sut y gallent gymryd rhan.

Cafodd Swansea Sparkle ei drefnu gan Tawe Butterflies a Heddlu De Cymru, ac roedd yn gyfle i bobl ddod at ei gilydd a dathlu cydraddoldeb ac amrywiaeth. Y nod oedd chwalu’r rhwystrau rhwng y cyhoedd a’r gymuned Drawsrywiol drwy ddod â sefydliadau o bob rhan o Gymru a’r DU at ei gilydd i arddangos y cymorth, y wybodaeth a’r cyngor sydd ar gael i’r gymuned.

Roedd yn ddiwrnod diddorol iawn a chawsom lawer yn dangos diddordeb yn y Cynulliad. Roedd llawer o bobl nad oeddynt yn ymwybodol bod ganddynt bum Aelod Cynulliad sy’n gyfrifol am eu cynrychioli yn y Cynulliad, felly roedd yn gyfle perffaith i’w cyflwyno i Archwilio’r Cynulliad: Eich Aelodau Cynulliad Chi a sgwrsio am pa faterion y gallent eu hwynebu yn eu cymunedau. Daeth dau o Aelodau’r Cynulliad at y stondin i ddweud helo a chael tynnu eu lluniau gyda ni – Julie James (Etholaeth Gorllewin Abertawe) a Peter Black (Rhanbarth Gorllewin De Cymru) – roedd yn wych cael eu cefnogaeth yn y digwyddiad.

Sparkle 2015: Staff y Cynulliad gyda’r Aelod Cynulliad Julie James

Sparkle 2015: Staff y Cynulliad gyda’r Aelod Cynulliad Peter Black

Roeddwn yn ddigon ffodus i gael y cyfle i siarad â pherson ifanc sy’n trawsnewid ar hyn o bryd. Roeddwn i’n teimlo’n freintiedig iawn fod yr unigolyn yma wedi rhannu ei stori gyda mi, ac yr oedd yn ddiddorol clywed am y profiadau y mae wedi’u cael – yr hapus a’r trist. Cymerwyd camau mawr i sicrhau bod lleisiau’r gymuned Drawsrywiol yn cael eu clywed, ond mae’n amlwg iawn bod llawer o waith i’w wneud o hyd. Fe wnes yr ymdrech i sicrhau bod y person ifanc yn gwybod am yr holl ffyrdd gwahanol y gall gymryd rhan yng ngwaith y Cynulliad, hyd yn oed pa mor galed mae’r Cynulliad yn gweithio i sicrhau bod ein gweithlu yn amrywiol ac yn hollol gynrychioliadol o gymunedau Cymru. Roedd yn wych cael adborth ar beth arall roedd yn credu y gallai’r Cynulliad weithio arno, a chaiff hyn ei gyfleu i’n Tîm Cydraddoldeb rhagorol.

Esboniais hefyd pwy yw Comisiynydd Plant Cymru a beth yw ei swydd, felly os bydd yn teimlo bod angen help rhywun yn y dyfodol, mae rhywun arall y gall gysylltu â hi. Mae’n bwysig i holl bobl ifanc Cymru wybod am y Comisiynydd Plant.

Ar y cyfan, roedd yn ddiwrnod ardderchog – wedi’i drefnu’n dda ac yn groesawgar iawn! Alla i ddim aros i fynd yn ôl y flwyddyn nesaf!

Ymwelwyr â digwyddiad Sparkle yn gwneud addewid #DimAnwybyddu Stonewall

Blog y Cadeirydd: Y Bil Rhentu Cartrefi (Cymru)

Y Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol: Adroddiad Cyfnod 1 y Pwyllgor

Ar 26 Mehefin 2015, cyhoeddwyd ein Hadroddiad Cyfnod 1 ar y Bil Rhentu Cartrefi (Cymru) (PDF 1.22 MB). Mae’n cynnwys 37 o argymhellion ar gyfer y Gweinidog, sy’n angenrheidiol yn ein barn ni i gryfhau’r Bil.

Yn gyffredinol, roedd y dystiolaeth a glywsom yn dangos bod cefnogaeth i amcanion cyffredinol y Bil, yn enwedig o ran symleiddio’r gyfraith bresennol am rentu. Ond, clywsom bryderon penodol am nifer o rannau o’r Bil, ac mae ein hargymhellion i’r Gweinidog yn adlewyrchu’r pryderon hyn.

Ymhlith materion eraill, mae ein hargymhellion yn ymwneud â:

• chyflwr eiddo ar rent – h.y. y gofyniad ar landlord i sicrhau bod yr eiddo y mae’n ei gynnig i’w rentu yn ‘addas i bobl fyw ynddo’ ac mewn cyflwr da;
• y cynigion ar gyfer pobl ifanc 16 neu 17 mlwydd oed er mwyn gallu cynnal ‘contract meddiannaeth’ (y term newydd am denantiaeth);
• y cynigion sy’n caniatáu i landlordiaid wahardd rhywun sydd â chontract safonol â chymorth o’u cartref am hyd at 48 awr heb orchymyn llys.

Mae’r manylion llawn am ein holl argymhellion, gan gynnwys y rhai y cyfeiriwyd atynt uchod, i’w gweld yn ein hadroddiad.

Y cam nesaf o ran cynnydd y Bil yw’r ddadl Cyfnod 1. Trefnwyd y ddadl hon ar gyfer 7 Gorffennaf yn Siambr ddadlau’r Cynulliad, a bydd yn cynnwys trafodaeth ar y Bil gan yr Aelodau, a chytuno ynghylch a fydd y Bil yn mynd ymlaen i gam nesaf y broses ddeddfu.

Cadwch lygad ar #RentingHomesBill i gael y wybodaeth ddiweddaraf.

Sut i gymryd rhan a chael y wybodaeth ddiweddaraf am waith y Pwyllgor

• Dilynwch @SeneddCCLlL i gael y wybodaeth ddiweddaraf.
• Hafan y Pwyllgor i gael gwybodaeth am ymchwiliadau cyfredol a Biliau
• Hafan y Bil Rhentu Cartrefi (Cymru): i gael y wybodaeth ddiweddaraf am hynt y Bil

Fideo byr o’r Cadeirydd yn trafod adroddiad y Pwyllgor:

Pa mor dda y mae Llywodraeth Cymru yn gwneud ei gwaith?

Mae hwn yn gwestiwn y bydd Aelodau yn y Cynulliad Cenedlaethol yn ei ofyn bob dydd, mewn cyfarfodydd pwyllgor, neu mewn  sesiynau’r Cyfarfod Llawn ym mhrif Siambr drafod y Senedd, ym Mae Caerdydd.

Os mai swydd Llywodraeth Cymru yw “helpu i wella bywydau pobl yng Nghymru a gwneud ein gwlad yn lle gwell i fyw a gweithio”, mae’n bwysig bod y Cynulliad yn clywed gan yr ystod eang o bobl yr effeithir arnynt gan y penderfyniadau y mae Llywodraeth Cymru yn eu gwneud. Cynulliad Cenedlaethol Cymru yw’r corff sy’n gyfrifol am ddadansoddi pa mor dda y mae Llywodraeth Cymru yn gwneud hynny, wedi’r cyfan.

Mae’r modd y mae’r Cynulliad yn gwneud hyn wedi newid yn sylweddol yn ystod y blynyddoedd diwethaf, yn enwedig o ran gwaith pwyllgorau’r Cynulliad. Mae pobl yn parhau i ymateb i wahoddiadau i ysgrifennu at y Cynulliad i roi tystiolaeth. Mae unigolion, sefydliadau ac elusennau yn parhau i ymweld â’r Senedd i gael eu holi gan Aelodau’r Cynulliad mewn cyfarfodydd ffurfiol, er bod angen dulliau gwahanol i glywed gan gynulleidfaoedd gwahanol bellach.

Lluniau o Julie Morgan AC a Jocelyn Davies AC yn cymryd rhan mewn sgwrs ar y we gyda myfyrwyr ar Google Hangouts ar gyfer ymchwiliad y Pwyllgor Cyllid i Gyllido Addysg Uwch:

Mae pobl ym mhobman yn byw bywydau cynyddol brysur, felly mae sicrhau bod cyfranogiad yng ngwaith y Cynulliad mor hawdd ac mor hygyrch â phosibl yn hanfodol ar gyfer ymgysylltu â’r amrywiaeth eang o bobl sy’n rhan o boblogaeth Cymru. Mae pwyllgorau’r Cynulliad wedi bod yn defnyddio sianelau digidol fwy a mwy i annog pobl i rannu eu barn gyda ni.

Rydym wedi defnyddio Google Hangouts i siarad â myfyrwyr am sgiliau STEM (gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg) a Chyllido Addysg Uwch, wedi ffilmio aelodau o’r cyhoedd ar iPad a dangos y ffilm fel tystiolaeth mewn cyfarfodydd pwyllgor ffurfiol ac wedi defnyddio Twitter i gael gafael ar gwestiynau i’w gofyn i Carwyn Jones AC , y Prif Weinidog ac arweinydd Llywodraeth Cymru.

Mae’r fideo a ganlyn yn dangos Rhun ap Iorwerth AC a Julie James AC yn cael eu cyfweld ar ôl cymryd rhan yn eu sgwrs gyntaf ar y we ar Google Hangout gyfer yr ymchwiliad i Sgiliau STEM:

Yn y misoedd diwethaf, rydym wedi defnyddio Loomio am y tro cyntaf, fel rhan o ymchwiliad y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol i edrych ar gamddefnyddio alcohol a sylweddau yng Nghymru. We-cais yw Loomio, sy’n cael i’w defnyddio i gynorthwyo grwpiau gyda phrosesau gwneud penderfyniadau cydweithredol.

Rhan allweddol o’r ymchwiliad oedd siarad yn uniongyrchol â’r bobl yr effeithir arnynt gan y materion hyn, ond mae rhai pobl yn ei chael yn anodd mynd i gyfarfodydd pwyllgorau swyddogol. Hefyd nid yw pawb yr effeithir arnynt yn gallu mynegi eu meddyliau a’u teimladau yn ysgrifenedig i’r Pwyllgor. Roedd Loomio yn caniatáu i’r Pwyllgor siarad â phobl, heb i bawb orfod bod yn yr un ystafell.

Defnyddiodd darparwyr gwasanaethau a chleientiaid y fforwm ar-lein i ddweud wrthym pa broblemau y maent wedi’u cael, a’r hyn y maent eisiau i Lywodraeth Cymru ei wneud i’w datrys. Dyma lun sy’n dangos rhai o’r cyfraniadau cawsom y drafodaeth:

Ar ddiwedd y broses o gasglu tystiolaeth, ar ôl i’r Pwyllgor ystyried popeth y mae pobl wedi’i ddweud wrtho, bydd fel arfer yn ysgrifennu at Lywodraeth Cymru. Mae hyn er mwyn egluro pa gamau yr hoffai’r Pwyllgor weld Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i wella bywydau pobl yng Nghymru, ar sail y dystiolaeth a glywodd.

Mae hyn yn tueddu i fod ar ffurf adroddiadau swyddogol, a all fod yn eithaf hir, ond rydym yn ystyried gwahanol ffyrdd o gyflwyno adroddiadau pwyllgorau, i’w gwneud yn fyrrach ac yn haws i’w deall yn gymharol gyflym.

Mae’r fideo hwn yn enghraifft o un o’r fersiynau cryno hyn, ac fe’i gwnaed ar gyfer pobl a oedd yn cael eu ffilmio ar gyfer ymchwiliad i entrepreneuriaeth ymysg pobl ifanc: 

Yn fwy diweddar, rydym wedi defnyddio Adobe Slate i grynhoi adroddiad ar Dlodi yng Nghymru: https://slate.adobe.com/a/oZydK

Mae defnyddio sianeli a llwyfannau digidol wedi caniatáu i ni ymgysylltu â phobl yn haws ac yn fwy effeithiol nag o’r blaen.

Mae hefyd yn golygu y gall rhagor o bobl helpu’r Cynulliad i graffu ar berfformiad Llywodraeth Cymru, fel bod argymhellion y Cynulliad i Lywodraeth Cymru yn seiliedig ar y problemau a gaiff pobl yn eu bywydau bob dydd.

Wythnos Cydraddoldeb ac Amrywiaeth 2015

Yr wythnos hon, byddwn yn rhannu cyfres o erthyglau blog fel rhan o’n Wythnos Cydraddoldeb ac Amrywiaeth, digwyddiad yr ydym yn ei gynnal bob blwyddyn er mwyn hyrwyddo amrywiaeth o bynciau sy’n ymwneud â chydraddoldeb. Yn yr erthygl gyntaf, fe rown flas o sut brofiad yw gweithio yn y Cynulliad.

Rŷm ni’n ymdrechu i fod yn gyflogwr cynhwysol sy’n cefnogi anghenion pawb sy’n gweithio yma. Mae gennym nifer o dimau, polisïau a gweithdrefnau i sicrhau bod cefnogaeth ar gael i’n staff, i sicrhau y gallan nhw fod yn nhw eu hunain a chyflawni eu potensial. Un ffordd dda o ddweud mwy wrthych chi am beth rŷm ni’n ei wneud yw i adael i rai o’n staff ddweud wrthych eu hunain.

Cael cefnogaeth, bod yn nhw eu hunain a chyflawni eu potensial.

“Mi gymrodd dair blynedd i fi ddod ‘allan’ yn fy swydd flaenorol; mi gymrodd lai na thair wythnos i mi deimlo’n ddigon cyfforddus i wneud yr un peth yma. Roedd yn amlwg ar unwaith fod pawb yn derbyn pawb arall am bwy ydyn nhw. Roedd yn bosib i mi ddod yma fel y dyn newydd, nid y dyn hoyw newydd.”

“Dydw i ddim yn teimlo’n anabl pan fyddaf yn dod i’r gwaith, gan fy mod yn cael fy nhrin gyda pharch ac mae fy sgiliau yn cael eu gwerthfawrogi.”

Ein Polisi Cam-drin Domestig

“Doeddwn i ddim yn deall pam fod cam-drin domestig yn fater ar gyfer y gweithle. Roedd clywed gan rywun oedd wedi goroesi cam-drin domestig yn bwysig gan ei fod yn gwneud y polisi’n berthnasol.”

Ein trefniadau gweithio hyblyg

“Ers i mi ddod yn rhiant, mae fy mhatrwm gwaith wedi ei addasu er mwyn i mi gael y cydbwysedd iawn rhwng fy ngwaith a fy mywyd personol, gan gynnwys wythnos waith o 32 awr dros bedwar diwrnod, dim gweithio’n hwyr yn y nos, a gweithio yn ystod y tymor yn unig. Mae’r patrwm gwaith hwn yn golygu fy mod ar gael bob nos ac yn ystod gwyliau’r ysgol. Mae pob un o’r addasiadau hyn wedi bod yn hynod o werthfawr.”

“Rwy’n ddiolchgar iawn am y cyfle i gael gweithio’n hyblyg. Rwy’n byw cryn bellter o Gaerdydd ac wedi cywasgu fy oriau er mwyn fy ngalluogi i weithio yng Nghaerdydd am bedwar diwrnod hir bob wythnos. Hefyd, oherwydd y pellter, gallaf weithio o gartref o bryd i’w gilydd.”

“Rwy’n rhiant sengl sydd â chyfrifoldebau gofal ac rwy’n teimlo’n ffodus iawn fy mod yn gallu gweithio llai o oriau. Mae hyn yn fy ngalluogi i gael cydbwysedd iach rhwng fy mywyd personol a’r gwaith.”

Addasiadau rhesymol a wnaed

“Fel aelod staff byddar, rwy’n cael cefnogaeth dda yn fy rôl. Mae cydweithwyr yn y swyddfa wedi addasu eu harferion gwaith ac rwyf wedi cael yr offer angenrheidiol i fy ngalluogi i wneud y mwyaf o fy sgiliau. Mae hyn wedi fy ngalluogi i wneud cyfraniad llawn i’r tîm.”

“Mae cefnogaeth barhaus y Tîm Iechyd a Diogelwch wedi ei gwneud yn haws i mi ddod i’r gwaith”.

“Rwyf yn awr yn defnyddio cadair ergonomaidd, sy’n cael effaith anhygoel ar fy nghefn a’n asgwrn cefn…mae fy nghefn yn teimlo’n ‘gryfach’ ers defnyddio’r gadair.”

Ein hymgysylltiad â’r rhwydweithiau Staff

“Mae parodrwydd y Cynulliad wrth ymgysylltu ag Embrace, ein rhwydwaith staff anabl, wedi gwneud mi i deimlo ei fod yn gwerthfawrogi fy marn a fy mhrofiadau fel aelod staff anabl.  Rwy’n falch o fod yn aelod o’r rhwydwaith ac yn teimlo fy mod yn helpu i wneud gwahaniaeth go iawn i’r sefydliad a’i staff.”

Astudiaeth Achos – lleoliadau profiad gwaith Stonewall

“Cefais wythnos wych yn y Cynulliad Cenedlaethol. Mae awyrgylch ac ethos y sefydliad yn glod i bob aelod o’r staff. Nid wyf yn credu y gallai Stonewall Cymru fod wedi dod o hyd i enghraifft well o weithle lle y gall pobl fod yn nhw eu hunain, dathlu gwahaniaeth, a chyflawni canlyniadau gwych: dyma’r argraff a gewch o’r funud y cerddwch i mewn i Dŷ Hywel, pan welwch dystysgrif Hyrwyddwyr Amrywiaeth Stonewall Cymru ar y wal.”

Christian Webb, a ddaeth i’r Cynulliad fel rhan o Gynllun Lleoliadau Gwaith Stonewall Cymru. Mae’r cynllun yn ceisio rhoi’r profiad i bobl gael gweithio mewn gweithleoedd sy’n gyfeillgar i’r gymuned Lesbiaidd, Hoyw, Deurywiol a Thrawsrywiol. Darllenwch ei flog llawn yma .

Rŷm ni’n falch o fod wedi derbyn y meincnodau a’r achrediadau canlynol sy’n dathlu ein gweithle cynhwysol:

• Pedwerydd ar restr Stonewall o Gyflogwyr Gorau’r DU ar gyfer pobl LGBT, a’r Cyflogwr Sector Cyhoeddus Gorau yng Nghymru am yr ail flwyddyn yn olynol. Yn ogystal, mae ein grŵp rhwydwaith wedi cael canmoliaeth uchel;
• Ar restr y 30 o Gyflogwyr Gorau ar gyfer Teuluoedd sy’n Gweithio yn ystod 2014;
• Ar restr y 50 o Gyflogwyr Gorau gan The Times ar gyfer Menywod yn ystod 2014;
• Wedi cadw’n hymrwymiad i ymgyrchoedd Yn Gadarn o Blaid Pobl Anabl a Hyrwyddwr Oedran;
• Wedi cadw ein Marc Siartr ‘Yn Uwch na Geiriau’ elusen Action on Hearing Loss.
• Wedi ennill Gwobr Mynediad y Gymdeithas Awtistiaeth Cenedlaethol; ac
• Wedi cadw ein Safon Aur Buddsoddwyr mewn Pobl.

Blog y Cadeirydd: Ymchwiliad i sylweddau seicoweithredol newydd

David Rees ydw i  (@DavidReesAM), Cadeirydd y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol.

Ym mis Medi 2014, dechreuodd y Pwyllgor drafod sylweddau seicoweithredol newydd (“NPS”). Erbyn hyn, rydyn ni wedi gorffen ein hymchwiliad, ac rydyn ni wedi ysgrifennu adroddiad (PDF, 1MB) yn gwneud 14 o argymhellion i Lywodraeth Cymru. Mae crynodeb (PDF, 252KB) ar gael hefyd.

Beth yw sylweddau seicoweithredol newydd (NPS)?

Mae NPS yn cael eu marchnata’n aml fel cyffuriau cyfreithlon, sy’n fwy diogel na chyffuriau anghyfreithlon, ac sy’n cael eu cynhyrchu mewn labordai a’u gwerthu ar y rhyngrwyd neu mewn siopau arbennig ar y stryd fawr (“head shops”). Cyfeirir atyn nhw’n aml fel “cyffuriau penfeddwol cyfreithlon” (legal highs). Mae’r ffordd yma o’u marchnata’n gamarweiniol  – gall eu sgil-effeithiau fod yr un mor ddifrifol â sgil-effeithiau cyffuriau anghyfreithlon, a gallan nhw fod yr un mor gaethiwus hefyd. Yn aml iawn, maen nhw’n cynnwys olion sylweddau nad yw’n gyfreithlon eu gwerthu na’u cymryd.

Pam benderfynodd y Pwyllgor gynnal yr ymchwiliad hwn?

Fe wnaethon ni benderfynu ymchwilio i’r mater hwn oherwydd bod y nifer sy’n defnyddio NPS wedi cynyddu yng Nghymru, a lleoedd eraill, yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Bu farw 60 o bobl yng Nghymru a Lloegr yn 2013 oherwydd NPS. Roedd hyn 15 y cant yn uwch na’r flwyddyn flaenorol. Roedd yr Aelodau yn poeni am y niwed y mae NPS yn ei achosi i iechyd pobl ac i’r gymdeithas, ac roedden nhw am dynnu sylw at y camau ymarferol y mae angen eu cymryd er mwyn i bobl allu gwneud penderfyniadau gwybodus am ddefnyddio NPS.

Sut aeth y Pwyllgor ati i gasglu sylwadau gan bobl ar gyfer yr ymchwiliad?

Defnyddiodd y Pwyllgor nifer o wahanol ffyrdd o ofyn barn pobl am NPS, gan gynnwys:

• gofyn i’r cyhoedd lenwi holiadur.  Aeth 1072 o bobl o bob rhan o Gymru ati i lenwi’r holiadur;
•  gwahodd cynrychiolwyr o gyrff allweddol i siarad â’r Aelodau mewn cyfarfodydd swyddogol yn y Senedd ym Mae Caerdydd;
• cynnal grwpiau ffocws ym Merthyr Tudful a Wrecsam i glywed gan staff rheng flaen yn uniongyrchol. Aeth aelodau’r Pwyllgor i ymweld â phrosiect LOTS, Clwb Ieuenctid Forsythia, DrugAid a phencadlys DAN 24/7, llinell gymorth Cymru i helpu pobl sy’n camddefnyddio sylweddau. 

Rydyn ni wedi ysgrifennu blog am yr ymweliadau hyn ac rydyn ni hefyd wedi cyhoeddi lluniau o Wrecsam a Merthyr ynghyd â rhai fideos byr er mwyn ichi allu gweld beth y mae’r Pwyllgor wedi bod yn ei wneud:

 

Mae’r Pwyllgor hefyd wedi defnyddio Storify.

Beth ddywedodd pobl wrth y Pwyllgor a beth rydyn ni wedi’i wneud?

Beth ddywedodd pobl wrth y Pwyllgor

• Mae angen gwneud rhagor i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd o’r niwed y mae sylweddau seicoweithredol newydd yn ei achosi.
• Mae’r term ‘cyffuriau penfeddwol cyfreithlon’ yn gwbl anaddas.  Mae’n awgrymu ei bod yn ddiogel ac yn gyfreithlon i ddefnyddio’r cyffuriau hyn. Mewn gwirionedd, maent yn aml yn niweidiol iawn ac yn cynnwys sylweddau anghyfreithlon;
• Dylai Llywodraeth y DU, sy’n gyfrifol am y polisi cyffuriau, wahardd cyflenwi sylweddau seicoweithredol  newydd, a gwneud y siopau arbennig ar y stryd fawr, a’r stondinau marchnad sy’n eu gwerthu, yn anghyfreithlon;
• Ni ddylid rhoi record droseddol i’r rhai sy’n defnyddio sylweddau seicoweithredol newydd – gallai hynny wneud pethau’n waeth i ddefnyddwyr sy’n ceisio ailafael yn eu bywydau;
• Nid ydym yn gwybod digon am nifer y bobl sy’n cymryd sylweddau seicoweithredol newydd a’r niwed y gall y sylweddau ei achosi.

Beth ddywedodd y Pwyllgor yn ei adroddiad

• Dylid ailedrych ar fyrder ar y rhaglen addysg cyffuriau mewn ysgolion, i’w gwella, ac i sicrhau cysondeb drwy Gymru, ac i wneud yn siŵr bod y rhai sy’n ei chyflwyno wedi cael yr hyfforddiant a’r cymwysterau priodol.
• Dylid datblygu rhaglen hyfforddi genedlaethol ar sylweddau seicoweithredol newydd i’r holl staff sy’n darparu gwasanaethau cyhoeddus (e.e. meddygon, nyrsys, yr heddlu, gweithwyr cymdeithasol, swyddogion carchar ac ati);
• Dylai ymgyrch ymwybyddiaeth y cyhoedd 2015 Llywodraeth Cymru ar sylweddau seicoweithredol newydd gynnwys gwybodaeth wedi’i thargedu ar gyfer pobl ifanc, a phwysleisio nad yw cyfreithlon yn golygu diogel;
• Dylai’r rhai sy’n gweithio yn y maes hwn, gan gynnwys y cyfryngau, roi’r gorau i ddefnyddio’r term “cyffuriau penfeddwol cyfreithlon” gan ei fod yn gamarweiniol iawn.
• Dylai Llywodraeth Cymru annog Llywodraeth y DU i gymryd camau cyn gynted â phosibl i wahardd cyflenwi sylweddau seicoweithredol newydd fel yr awgrymwyd.

I weld yr 14 argymhelliad yn llawn darllenwch ein hadroddiad (PDF, 1MB) neu’r crynodeb (PDF, 252KB).

Beth oedd barn Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU am ein hadroddiad?

Yn ei hymateb i’n hadroddiad mae Llywodraeth Cymru  (PDF, 295KB) yn derbyn pob un o’n hargymhellion yn llwyr. Mae Swyddfa Gartref Llywodraeth y DU (PDF, 69KB) hefyd wedi ysgrifennu at y Pwyllgor i nodi ei bod yn croesawu ein gwaith a’i bod yn cefnogi pob un o’r 14 argymhelliad.

Beth nesaf?

Bydd ein hadroddiad yn cael ei drafod gan holl Aelodau’r Cynulliad ar 13 Mai yn y Siambr, prif le trafod y Cynulliad. Dyma gyfle i dynnu sylw at y mater pwysig hwn, ac i ofyn i Weinidog Iechyd Llywodraeth Cymru beth fydd Llywodraeth Cymru yn ei wneud i roi ein hargymhellion ar waith.

Rydw i am ddiolch i bawb a dreuliodd amser yn rhannu eu profiadau ym maes NPS ac am eu sylwadau ynghylch y camau y mae angen eu cymryd i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd o’r niwed y gall NPS ei achosi. Er mai’r cyfan y gall y Pwyllgor ei hun ei wneud yw argymell newidiadau, yn hytrach na gwneud y newidiadau ei hun, bydd yn parhau i roi pwysau ar Lywodraeth Cymru ac eraill i roi’r camau y mae wedi’u nodi yn ei adroddiad ar waith.

Sut i gymryd rhan a chael y wybodaeth ddiweddaraf

• Dilynwch @seneddiechyd i gael y wybodaeth ddiweddaraf.
• Ewch i dudalen hafan y Pwyllgor yn http://www.cynulliad.cymru/seneddiechyd i gael gwybodaeth am ymchwiliadau a Biliau
• Ar dudalen hafan yr ymchwiliad NPS cewch y wybodaeth ddiweddaraf am hynt yr ymchwiliad.
• Cewch ragor o wybodaeth am NPS, gan gynnwys sut i gael help a chyngor os ydych wedi defnyddio NPS, ar wefan DAN 24/7.

Blog Gwedd: Digwyddiad Ymgynghori i Graffu ar y Bil Rhentu Cartrefi (Cymru)

Fy enw i ydy Claire Blakeway a fi ydy Is-lywydd Campws Parc y Mynydd Bychan yn Undeb Myfyrwyr Prifysgol Caerdydd. Ddydd Mercher 18 Mawrth, cymerais ran mewn digwyddiad ymgynghori i graffu ar y Bil Rhentu Cartrefi (Cymru). Roedd hyn yn golygu bod Aelodau’r Cynulliad yn siarad ag amrywiaeth eang o denantiaid am eu profiadau yn rhentu eiddo gan y cyngor, cymdeithasau tai a landlordiaid preifat. Cafodd tenantiaid o wahanol sectorau rhentu eu rhoi mewn grwpiau ffocws o dan arweiniad Aelodau’r Cynulliad. Yn fy grŵp ffocws i, roeddwn i’n cynrychioli barn myfyrwyr ynglŷn â tenantiaeth.

Ar y cyfan, roeddwn yn cytuno a syniadau’r Bil Cartrefi newydd, ond fod angen rhagor o fanylion ynghylch cytundebau atgyweirio. Er enghraifft, mae angen amserlen fanwl yn y cytundeb sy’n amlinellu pa mor gyflym y bydd landlordiaid yn ymateb i gydnabod ac anelu at gyflawni atgyweiriad y mae tenant yn tynnu sylw ato. Dwi’n teimlo y gall tenantiaid aros yn hir iawn ar hyn o bryd cyn i atgyweiriadau gael eu gwneud, ac maent, felly, yn talu rhent ar eiddo nad yw o’r safon y gwnaethant dalu rhent amdano’n wreiddiol. Drwy weithredu cytundeb atgywirio gydag amserlen benodol, bydd y landlord a’r tenant yn gwybod yn union beth fydd y disgwyliadau arnynt o ran atgywiriadau, a gall y landlord weithio tuag at gyflawni’r atgyweiriad o fewn amser y cytunwyd arno, a bodloni disgywliadau eu tenant.

Dyma gyfweliad a wnaeth Claire ar ôl y digwyddiad:

Siaradais gyda’r grwp ffocws hefyd am fy syniadau ynghylch sut mae angen gweithredu cosbau gadarnach yn erbyn landlordiaid a thenantiaid sy’n torri eu contractau. Y mwyaf llym yw’r cosbau, y mwyaf tebygol yw y bydd y contractau yn cael eu cadw a’u parchu.

Wnes i wir fwynhau cymryd rhan yn y grwpiau ffocws, ac roeddwn wrth fy modd clywed Aelod oedd â chymaint o ddiddordeb mewn clywed barn myfyrwyr. Dwi’n edrych ymlaen at pan gaiff y Bil Cartrefi ei ryddhau, a gobeithio y bydd fy marn yn cael ei hystyried. Diolch i Gynulliad Cymru am y gwahoddiad!

–

Y cam nesaf fydd i’r Pwyllgor glywed barn pobl eraill am y Bil, mewn cyfarfodydd ffurfiol yn y Senedd. Cynhelir y cyfarfod cyntaf ddydd Mercher, pan fydd y Pwyllgor yn siarad â Lesley Griffiths AC, sef Gweinidog Llywodraeth Cymru sy’n gyfrifol am y Bil. Gallwch wylio’r cyfarfod hwn yn fyw ar Senedd TV.

Gellir cael rhagor o wybodaeth am y cyfarfod yma.

Blog #SeneddWrecsam: Wythnos prysur iawn yn Wrecsam

Yn ystod wythnos olaf mis Mawrth bu Cynulliad Cenedlaethol Cymru yn Wrecsam yn cynnal wythnos o ddigwyddiadau #SeneddWrecsam. Yma, mae Lowri Lloyd Williams, Rheolwr Allgymorth Gogledd Cymru yn rhedeg drwy ddigwyddiadau’r wythnos.

Dydd Llun 23 Mawrth 2015

Mi ddechreuodd #SeneddWrecsam gyda bws y Cynulliad wedi ei pharcio yn Sgwâr y Frenhines, ble cafwyd nifer o ymwelwyr yn ystod y dydd. Mr Pugh oedd ein hymwelwr cyntaf, galwodd heibio ar ei ffordd i nôl llaeth i’w wraig i nodi materion yn ymwneud a thrafnidiaeth.  Roedd Mr Pugh yn poeni am gyflwr arwynebedd y ffordd yn ogystal ag effeithiau’r gwaith ar yr A55 ar yr ardal.  Roedd costau parcio hefyd yn bwynt yr hoffai Mr Pugh ei godi gyda’r Cynulliad.

Materion eraill a nodwyd yn ystod y dydd oedd cyflymder band llydan, codi ymwybyddiaeth o waith y Cynulliad a materion yn ymwneud ag iechyd, yn benodol gwasanaethau cancr y fron.

Yn ogystal daeth Andrew Atkinson a Alex Jones o Grŵp Busnes Wrecsam i’r bws i drafod materion ynglŷn â threthi busnes.  Dyma fideo a gynhyrchwyd yn nodi eu pryderon.

Ymwelwyd â’r bws hefyd gan Dr Helen Paterson, Prif Weithredwr Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam  a John Gallenders, Prif Weithredwr Cymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Wrecsam a oedd yn annog eu staff i gymryd rhan yng ngweithgareddau #SeneddWrecsam.

Dydd Mawrth 24 Mawrth 2015

Yr ail ddiwrnod o #SeneddWrecsam ac roedd bws y Cynulliad yn ôl yn Sgwâr y Frenhines, a phobl Wrecsam yn manteisio ar gael y Cynulliad yn eu hardal, ac yn parhau i ymweld â ni gyda digon o gwestiynau, sylwadau a materion i’w codi.

Roedd iechyd unwaith eto yn bwnc poblogaidd gydag amseroedd aros, gwasanaethau trawsffiniol a phresgripsiwn am ddim yn bynciau a drafodwyd.   Cyfeiriwyd y bobl a chododd y materion hyn at eu Haelodau Cynulliad i drafod y materion ymhellach ac i edrych ar waith y Pwyllgor Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol.

Roedd yn bleser cael ymweliad gan fyfyrwyr Bagloriaeth Cymru St Christopher’s School, Wrecsam yn ystod y bore. Yn dilyn cyflwyniad byr ynglŷn â’r Cynulliad, fe gafwyd dadl ynglŷn â gostwng yr oedran bleidleisio i 16 mlwydd oed fel rhan o ymgynghoriad Pleidleisio@16? Gellwch ddarganfod mwy am yr ymgynghoriad yma. Roedd y bobl ifanc yn credu y dylai pobl ifanc gael mwy o gyfle i ddysgu am wleidyddiaeth a dylai Aelodau Cynulliad ymrwymo i gael pobl ifanc yn eu cysgodi.

Pobl ifanc St Christopher School, Wrexham yn mwynhau ar y bws.

Yn dilyn hyn, daeth Lynn Morris a Yvonne McCarroll o Grŵp Tenantiaid  Wrecsam ymlaen ar y bws i holi ynglŷn â ffyrdd y gallai tenantiaid gymryd rhan a dweud eu dweud ar faterion sydd yn effeithio arnynt.  Fel aelod o’r tîm allgymorth yng Ngogledd Cymru, mi roddodd hyn gyswllt newydd i ni yn ardal Wrecsam y gellir cysylltu wrth weithio ar ymgynghoriadau gyda Phwyllgorau’r Cynulliad yn y dyfodol.

Tra roedd rhai o’r tîm ar fws y Cynulliad, roedd eraill yn y Foyer Wrecsam yn siarad ag aelodau’r clwb brecwast.   Roeddynt yn awyddus i glywed pwy sy’n eu cynrychioli a sut y gallant fynegi eu pryderon. Roeddynt hefyd yn awyddus i ddysgu am y broses bleidleisio a sut i gofrestru i bleidleisio.  Gellwch glywed Courtney ag Amy yn siarad amdano yma:

Nos Fawrth aethom i weld bobl ifanc yn y Vic yn Wrecsam i gynnal sesiwn oedd yn cynnwys gwybodaeth ynglŷn â beth yw’r Cynulliad, pwy yw eu Haelodau Cynulliad a sut maent yn eu cynrychioli. Roedd aelodau eraill o’r tîm gyda Dynameg Wrecsam yn cynnal sesiwn ryngweithiol debyg.

Dydd Mercher 25 Mawrth 2015

Roeddem wedi trefnu i gael presenoldeb y Cynulliad yn adeilad Galw Wrecsam ar gyfer #SeneddWrexham dydd Mercher ac fe gymerodd pobl y cyfle i siarad â staff y Cynulliad wrth iddynt ymweld â Chyngor Wrecsam ar gyfer materion eraill.

Rydym gennym hefyd bresenoldeb yn siop Info Wrecsam i roi cyfle i bobl ifanc gwblhau’r Ymgynghoriad Pleidleisio@16.  Cawsom gyfarfod gyda phobl ifanc hynod ddiddorol oedd a safbwyntiau a barn gref am y pwnc.  Treuliwyd cryn amser gyda Lacey, 22, o Wrecsam, sydd yn erbyn gostwng yr oed pleidleisio gan nad yw pobl ifanc yn derbyn digon o addysg ac felly nad oes ganddynt ddigon o wybodaeth i bleidleisio.

Ymwelwyd hefyd â BAWSO yn ystod y bore i gynnal sesiwn yn egluro’r meysydd sy’n effeithio ar eu bywyd y mae’r Cynulliad yn gyfrifol amdanynt, pwy sy’n eu cynrychioli a sut y gallant godi materion gyda’r Cynulliad.

Sesiwn gyda BAWSO

Parhau gyda’r sesiynau wnaeth y tîm ar brynhawn dydd Mercher gan ymweld â sefydliad Chymorth i Fenywod Cymru yn Wrecsam gan gynnal sesiwn ar ddealltwriaeth ac ymgysylltu â’r Cynulliad.  Roedd yn sesiwn diddorol gyda digon o drafodaeth yn codi o’r pwyntiau a godwyd. Dyma’r hyn oedd gan Alison Hamlington i ddweud yn dilyn y sesiwn:

Dydd Iau 26 Mawrth 2015

Pedwerydd diwrnod #SeneddWrecsam ac roedd y gweithgareddau a’r digwyddiadau  yn parhau ym mhob rhan o’r dref.  Roeddem yn Coleg Cambria ble roedd myfyrwyr yn cymryd rhan yn yr ymgynghoriad Pleidleisio@16 drwy’r dydd. Cafodd dros 300 o holiaduron ymgynghori eu cwblhau yn ystod y dydd. Ewch i’n gwefan Dy Gynulliad am ddiweddariad o ddatblygiad y gwaith hwn.

Yn ogystal, roeddem wedi sefydlu gorsaf ffilmio yn llyfrgell Coleg Cambria, ble roedd myfyrwyr cyfryngau yn cyfweld a’u cyfoedion yn trafod gostwng yr oedran pleidleisio i 16.  Roedd y myfyrwyr yn gwneud yr holl ffilmio eu hunain, ac roedd cyfle i drafod materion eraill hefyd, gan gynnwys a ddylid gwneud pleidleisio yn orfodol i bobl ifanc ac yw pobl ifanc yn cael digon o wybodaeth am wleidyddiaeth.  Gallwch weld fideos hyn drwy’r rhestr chwarae yma:

Roedd y myfyrwyr yn gyfrifol am gymryd awenau ein gwefan Dy Gynulliad hefyd, gan sicrhau bod cynnwys y wefan sy’n anelu at bobl ifanc. Gallwch weld lluniau o’r diwrnod yn ein halbwm Flickr.

Draw ym Mhrifysgol Glyndŵr yn ystod y prynhawn, roedd Llywydd y Cynulliad, y Fonesig Rosemary Butler AC yn cwrdd â phobl ifanc ardal Wrecsam i drafod y sgwrs genedlaethol Pleidleisio@16. Cafodd y digwyddiad ei drefnu mewn partneriaeth â Senedd yr Ifanc Wrecsam.

Mi wnaethom hefyd lwyddo i wasgu mewn dau sesiwn ymgysylltu arall- un ag  aelodau staff Cyngor Wrecsam ac un arall gyda grŵp Jig-so Parc Caia ble ymunodd Dirprwy Lywydd y Cynulliad, David Melding AC a ni.

Daeth y diwrnod i ben gyda derbyniad #SeneddWrecsam gyda thua 70 o bobl lleol yn bresennol i ddathlu gwaith Hyrwyddwyr Cymunedol Wrecsam.  I sain gerddorion Coleg Cambria fe gafwyd ddigon o rwydweithio rhwng gwleidyddion, arweinwyr dinesig ac arweinwyr cymunedol yn ystod y noson.

Dydd Gwener 27 Mawrth 2015

A dyma gyrraedd diwrnod olaf #SeneddWrexham gyda diwrnod prysur arall i’r tîm.

Dechreuodd Dydd Gwener gydag ein swyddogion addysg yn Ysgol Uwchradd Rhosnesni ble roedd dros 150 o bobl ifanc yn cymryd rhan yn yr  ymgynghoriad Pleidleisio@16. Dilynwyd y sesiwn hyn â sesiwn gyda Chyngor yr Ysgol, ble ymunodd y Dirprwy Lywydd David Melding AC â’r cyfarfod i drafod materion yr oeddynt wedi ymdrin â nhw o fewn y cyngor yn ystod y 12 mis diwethaf.

Y Cyngor Ysgol yn nodi eu barn i Pleidleisio@16.

Ar ôl treulio’r bore ar ein stondin ym Mhrifysgol Glyndŵr, treuliais y prynhawn gyda grŵp Hafal yn Wrecsam gan gynnal gweithdy olaf yr wythnos.  Yr oedd yn sesiwn ryngweithiol gyda digon o drafodaeth ac ymunodd Aled Roberts AC a ni i siarad am ei rôl fel Aelod Cynulliad.

Criw Hafal ar ôl y cyflwyniad.

Yn y cyfamser, draw ym Mhrifysgol Glyndŵr roedd aelodau o’r Cynulliad Cenedlaethol Cymru a staff Phrifysgol Caerdydd yn cwrdd â myfyrwyr,  blogwyr lleol a newyddiadurwyr.  Roedd y digwyddiad yn rhan o waith Diffyg Democrataidd y Llywydd, i geisio helpu newyddiadurwyr cymunedol o amgylch Cymru i gael gafael ar wybodaeth am y Cynulliad yn haws.

Mae’r Llywydd, Y Fonesig Rosemary Butler AC wedi ymrwymo i weithio tuag at fynd i’r afael a’r “Diffyg Democrataidd” sydd wedi ei achosi gan y nifer fawr o bobl yng Nghymru sy’n darllen neu’n gwylio newyddion a materion cyfoes gan ddarlledwyr a sefydliadau cyfryngau’r DU sydd yn aml yn anwybyddu’r gwahaniaethau ym mholisi cyhoeddus Cymru o’i gymharu â Lloegr.

Cafodd newyddiadurwyr, gan gynnwys llawer o’r Ysgol Newyddiaduraeth Glyndŵr y cyfle i gyfweld â’r Llywydd a’r Dirprwy Lywydd.  Fe gafwyd hefyd gyfle i fynychu digwyddiad ar ffurf arddull gynhadledd i’r wasg gyda’r Llywydd.

Hoffem ddiolch i bawb a wnaeth ymwneud â ni yn ystod yr wythnos ac am y croeso cynnes a gawsom yn Wrecsam.

Mae roedd yn wythnos wych gyda llawer o waith a chysylltiadau da wedi eu gwneud yn yr ardal.

Gallwch weld lluniau o’r wythnos yn ein halbwm Flickr.

Os hoffech chi i ddysgu mwy am waith y tîm allgymorth yng Ngogledd Cymru, yna gallwch gysylltu â’r Cynulliad ar 0300 200 6565 neu cysylltu@cynulliad.cymru.

Rhannu arfer da wrth graffu (2)

Y Rheolwr Allgymorth Kevin Davies sy’n egluro…

Croeso nôl! Gosododd fy mlog cyntaf y cyd-destun ac egluro sut a pham y daeth Pwyllgor Craffu Cyngor Abertawe i ymweld â Chynulliad Cenedlaethol Cymru i drafod syniadau ynghylch ymgysylltu â’r cyhoedd ar graffu.

Ynddo, eglurais ein bod yn awyddus i chwilio am ffyrdd o annog mwy o bobl i gymryd rhan mewn gwaith pwyllgor, boed hynny i helpu’r Cynulliad i graffu ar waith Llywodraeth Cymru, neu i helpu cynghorau lleol i graffu ar waith arweinwyr cynghorau. Rŷm yn rhannu’r un her… weithiau nid ydym yn clywed gan yr amrywiaeth o bobl y byddem yn hoffi clywed ganddyn nhw. I ddarllen pennod gyntaf fy mlog, cliciwch yma.

Yn y bennod hon, byddaf yn egluro sut rŷm ni yn y Cynulliad yn ceisio mynd i’r afael â’r mater hwn, gan gyfeirio at enghreifftiau ac astudiaethau achos.

Pecyn cymorth ymgynghori

Cefais fy mhlesio gan barodrwydd Cyngor Abertawe i ystyried syniadau, a’u hawydd i gynnwys y cyhoedd yn eu gwaith. Roeddwn yn deall rhai o’u pryderon (y mae pob sefydliad sector cyhoeddus arall yn ei rannu, rwy’n siŵr) yn ymwneud ag amser, ymdrech a’r adnoddau i’w wneud yn iawn. Fel sefydliad yn y sector cyhoeddus, mae hyn yn rhywbeth y mae’n rhaid i ni yn y Cynulliad hefyd ei ystyried, ac mae’n saernïo’r mathau o weithgareddau y gallwn eu cynnig a’u cyflwyno.

Ychydig flynyddoedd yn ôl, cynhyrchwyd ein pecyn cymorth ymgynghori (PDF 5.82MB). Rhestr o ddulliau ymgysylltu yw’r pecyn cymorth ymgynghori sydd wedi ei ddefnyddio gan y Cynulliad Cenedlaethol ac wedi ei werthuso ar ôl ei ddefnyddio yn ôl cryfderau, gwendidau, awgrymiadau o amseroedd paratoi, costau ac ystyriaethau eraill. Mae’n rhestru’r gwahanol bethau y gall tîm Allgymorth y Cynulliad eu cyflawni wrth gynorthwyo pwyllgorau i ddod o hyd i fwy o bobl i gymryd rhan mewn ymgynghoriad. Mae’r pecyn cymorth yn cynnwys llawer o opsiynau gwahanol, ffyrdd o gasglu barn (tystiolaeth) pobl gan gynnwys grwpiau ffocws, digwyddiadau, ffilmio cyfweliadau fideo, gwe-sgyrsiau ac arolygon.

Mae dod o hyd i bobl o wahanol gefndiroedd, a chlywed eu safbwyntiau yn helpu Aelodau’r Cynulliad i ddeall y materion a’r effaith y maen nhw’n ei gael ar fywydau pobl. Mae Aelodau Cynulliad (neu gynghorwyr o ran hynny) sydd a gwell gwybodaeth yn arwain at graffu gwell a pholisïau gwell, felly ni ddylid tanbrisio gwerth ymgysylltu â grŵp ehangach o bobl yn y broses hon.

Mae’r fideo hwn yn dangos Rhun ap Iorwerth AC a Julie James AC yn siarad am gymryd rhan mewn gwe-sgwrs gyda myfyrwyr ar Wyddoniaeth, Technoleg, Peirianneg a Sgiliau Mathemateg yng Nghymru fel rhan o graffu pwyllgor:

Mae’r fideo hwn yn dangos pobl a gymerodd ran mewn cyfweliadau fideo ar gyfer  ymchwiliad y Pwyllgor Menter a Busnes ar entrepreneuriaeth ymysg Pobl Ifanc:

Efallai eich bod yn meddwl bod y pethau hyn yn costio llawer o arian. Mae defnyddio Google Hangouts i gynnal gwe-sgyrsiau yn rhad ac am ddim. Os ydych am ffilmio cyfweliadau fideo gyda phobl yn eich ardal chi, bydd iPad yn costio £200 i chi, a gallwch ei ddefnyddio i ffilmio pobl trwy dechnoleg manylder uwch, a gallwch ddefnyddio’r ap o’r enw iMovie i olygu’r ffilm. Gellir cynllunio, dylunio a hyrwyddo arolwg yn rhad iawn, trwy ddefnyddio Facebook, Twitter a chyfryngau eraill. Yn ddiweddar, rŷm wedi bod yn hyrwyddo ymchwiliad i Athrawon Cyflenwi yng Nghymru drwy bostiadau wedi eu hyrwyddo ar Facebook, a gostiodd £50 i ni dros gyfnod o bythefnos. Mae’r post hwn (hyd yn hyn) wedi ei rannu 117 o weithiau ac mae 39 o sylwadau wedi eu gwneud.

Dod o hyd i gyfranogwyr

Ystyriwch pwy ydych yn gweld/gweithio gyda nhw o ddydd i ddydd drwy’r gweithgareddau/gwasanaethau y mae eich sefydliad yn eu darparu o ddydd i ddydd. Yn y Cynulliad Cenedlaethol mae gennym staff cyfathrebu sy’n gweld pobl yn dod i’r Senedd, yn mynd i ysgolion, colegau a chlybiau ieuenctid, a grwpiau cymunedol ledled Cymru i esbonio beth mae’r Cynulliad yn ei wneud a sut y gallan nhw gymryd rhan. Rŷm ni’n defnyddio’r rhyngweithiadau hyn, y pethau yr ydym yn ei wneud o ddydd i ddydd, i egluro materion sy’n cael eu trafod yn y Cynulliad Cenedlaethol ar hyn o bryd, ac yn rhoi pobl â chyfleoedd uniongyrchol i ddweud eu dweud ar y pynciau hyn.

Pan fyddwn yn chwilio am bobl i gymryd rhan mewn gweithgarwch ymgysylltu ar gyfer ymgynghoriadau pwyllgor, byddwn yn cysylltu ag elusennau, mudiadau gwirfoddol, cyrff cynrychioliadol a grwpiau cymunedol yn rheolaidd. Mae cynghorau lleol yn darparu amrywiaeth eang o wasanaethau i wahanol grwpiau o bobl, felly gallai ymgysylltu â’r grwpiau sy’n bodoli eisoes fod yn ffordd gyflym a hawdd iawn i ehangu’r ystod o bobl a allai gyfrannu at eu gwaith craffu. Un peth wnaethon ni ar gyfer yr ymchwiliad Bill Trawsblannu Dynol oedd gadael taflenni ym meddygfeydd meddygon teulu, gan dargedu pobl ag anghenion penodol mewn maes penodol.

Adborth

Un o’r meysydd yr oedd gan griw Cyngor Abertawe ddiddordeb mawr ynddo oedd sut rŷm ni’n rhoi adborth i bobl sydd wedi cyfrannu drwy gydol y broses. Fe ddangoson ni rai enghreifftiau o sut rŷm wedi gwneud hyn, fel y fideo hwn sy’n esbonio beth wnaed â chanlyniadau arolwg i ailgylchu yng Nghymru , a’r fideo hwn sy’n esbonio sut y dylanwadodd yr hyn a ddywedodd pobl ifanc am entrepreneuriaeth ieuenctid ar adroddiad pwyllgor .

Mae ymrwymo i roi adborth i gyfranogwyr yn bwysig iawn, neu gallech ddadwneud yr holl waith da a wnaed yn ystod gweithgarwch ymgysylltu, drwy beidio â diweddaru pobl ar yr hyn yr arweiniodd eu cyfranogiad ato. Yn y Cynulliad, rŷm ni ar hyn o bryd yn edrych ar y ffordd yr ydym yn cyfathrebu â’r cyhoedd, yn arbennig sut yr ydym yn rhannu gwybodaeth am waith y pwyllgorau. Fel rhan o’r broses hon byddwn yn ystyried sut rŷm ni’n rhoi gwybod i bobl am y broses ymchwilio y maen nhw wedi bod yn rhan ohoni, a pha lwyfannau (boed hynny drwy ddefnyddio fideo, Storify neu e-bost syml) y dylem eu defnyddio wrth wneud hyn. Mae’n ymddangos bod Cyngor Abertawe a’r Cynulliad Cenedlaethol yn edrych ar y gwaith o grynhoi taith y cwsmer ar hyn o bryd, a gobeithio y gallwn gydweithio i wneud hyn. Mwy o newyddion i ddod.

Dyma le da i ddod â’r  blog hwn i ben. Bydd y cofnod nesaf yn edrych ar y broses gynllunio, a sut mae’r gwaith hwn yn digwydd tu ôl i’r llenni yn y Cynulliad er mwyn gwneud yr holl gyfleoedd ymgysylltu hyn yn bosibl.