Beth yw strategaeth gyffredinol Llywodraeth Cymru ar gyfer marchnata a hyrwyddo Cymru i’r byd?
Beth yw brand Cymru? Pa mor llwyddiannus yw ymdrechion i hyrwyddo atyniadau yng Nghymru i dwristiaid?
A yw Llywodraeth Cymru yn gwneud digon i ddenu buddsoddwyr?
A yw Llywodraeth Cymruyn llwyddoI gyfleu delwedd o Gymru sy’n apelio i dwristiaido’r DU ac o dramor?
A ywdiwylliant Cymreig yn ddigon gweladwyy tu allan i Gymru?
Pa farchnadoedd neu nwyddau ddylid eu blaenoriaethu?
Caiff agenda lawn ei llwytho i dudalen y Pwyllgor ar y we unwaith iddi gael ei chadarnhau.
Mae’r rhan fwyaf o Bwyllgorau’r Cynulliad yn cyfarfod yn wythnosol i graffu ar waith Llywodraeth Cymru yn fanwl, ond mae’r Pwyllgor Craffu ar Waith y Prif Weinidog yn canolbwyntio ar bynciau eang ynghylch unrhyw weledigaeth strategaeth ganolog yn Rhaglen Lywodraethu Llywodraeth Cymru.
Sut ydw i’n cymryd rhan ar-lein?
Gallwch gyflwyno eich cwestiwn neu sylw i’r Pwyllgor ynghylch ‘Cymru yn y Byd Ehangach’ fel a ganlyn:
Ar Twitter – Dilynwch @CynulliadCymru ar Twitter ac ymatebwch i unrhyw negeseuon ynghylch y pwnc hwn gan ddefnyddio’r hashnod #GofynPrifWein. Hefyd, mae croeso ichi anfon neges uniongyrchol os hoffech i’ch neges fod yn gyfrinachol.
Ar Facebook – ‘Hoffwch’ dudalen y Cynulliad ar Facebook a gadewch neges ar unrhyw ddiweddariad statws perthnasol. Os nad ydych yn gweld diweddariad statws perthnasol, gallwch ysgrifennu neges ar y dudalen gyda’r hashnod #GofynPrifWein.
Ar YouTube– Beth am ffilmio eich hun yn gofyn eich cwestiwn ac anfon linc i’r fideo drwy unrhyw un o’r sianeli uchod?
Ar Instagram – Os gallwch fynegi’ch barn mewn ffordd greadigol weledol, carwn weld eich cyflwyniadau. Tagiwch gyfrif Instagram y Senedd yn eich llun neu ddefnyddiwch yr hashnod #GofynPrifWein. Fel arall, gallwch wneud sylwadau ar unrhyw un o’n cyflwyniadau ar Instagram, eto gan ddefnyddio’r hashnod #GofynPrifWein.
Sylwadau – Beth am adael neges ar y blog hwn yn awr?
Beth sy’n digwydd nesaf?
Byddwn yn coladu’r ymatebion a’u trosglwyddo at David Melding AC, Cadeirydd y Pwyllgor. Bydd y Pwyllgor wedyn yn eu cynnwys yn ei gwestiynau i Carwyn Jones, y Prif Weinidog. Gallwch ddod i wylio’r cyfarfod yn fyw, ei wylio ar-lein ar Senedd.TV neu ddarllen y trawsgrifiad. Byddwn yn rhoi gwybod ichi os atebwyd eich cwestiwn. Cynhelir y cyfarfod yn Abertawe am 10.30 ar 16 Hydref yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau.
Edrychwn ymlaen at glywed eich barn!
“You can see the extraordinary beauty, the wonderful people and great hospitality, so I’d encourage everybody in the States to come and visit Wales.”
– Yr Arlywydd Barack Obama
Gall fod yn anodd i bobl dros 50 oed ddod o hyd i swydd, yn enwedig un sy’n defnyddio eu holl sgiliau. Penderfynodd y Pwyllgor y bydden nhw yn edrych ar beth y gellir ei wneud am hyn gan fod pobl yng Nghymru, erbyn hyn, yn byw yn hirach ac mae pensiynau yn mynd yn llai. Mae’r rhan fwyaf o bobl yn gweithio yn hirach ac erbyn hyn nid yw’n ofynnol i bobl ymddeol pan maent yn 60 neu 65 oed.
Yn ogystal â gofyn i sefydliadau allanol, academyddion a’r cyhoedd beth oedden nhw’n ei feddwl drwy ofyn iddyn nhw ymateb yn ysgrifenedig, bu i’r Pwyllgor hefyd ymweld â sefydliadau cynrychioladol i drafod yr ymchwiliad hefo nhw.
Bu i’r Pwyllgor ymweld ag aelodau staff o John Lewis Caerdydd, NIACE Cymru, Working Links, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, TUC Cymru a Chyngor Sir Benfro ar 12 Chwefror 2015. Cynhaliwyd trafodaethau o gwmpas y rhwystrau mae pobl dros 50 oed yn eu hwynebu wrth chwilio am swydd newydd, oes unrhyw stereoteipiau am gyflogaeth i bobl dros 50 oed, sut y gallwn ddod i’r afael â rhain a oes unrhyw beth y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i gefnogi a hyrwyddo cyflogaeth i bobl dros 50 oed.
Rhai o’r rhwystrau trafodwyd yn ystod yr ymweliadau hyn oedd y diffyg cyllid ar gyfer cyfleoedd hyfforddiant a diffyg pethau fel sgiliau TGCh. Gallwch ddarllen mwy am y trafodaethau hyn ar dudalen y Pwyllgor yma.
Dyma Rhun Ap Iorwerth AC yn dweud wrthym am drafodaethau hefo Staff Adnoddau Dynol Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr.
Yn ogystal ag ymweld â’r sefydliadau cynrychioladol hyn bu i’r Pwyllgor hefyd siarad hefo unigolion yn ystod eu cyfarfodyddyn y Senedd, gan gynnwys swyddfa’r comisiynydd pobl hŷn Cymru a chynrychiolwyr o Age Cymru a Prime Cymru.
Mae’r Pwyllgor wedi cyhoeddi eu hadroddiad sydd yn cynnwys argymhellion ar bethau mae’r Pwyllgor yn meddwl dylai Llywodraeth Cymru eu gwneud i’w gwneud yn haws i bobl dros 50 oed ddod o hyd i waith. Un o’r pethau mae’r Pwyllgor wedi ei argymell i Lywodraeth Cymru yw eu bod yn cynnal ymgyrch ‘Positif Am Oed’ i annog cyflogwyr i gyflogi pobl dros 50 oed. Yn ogystal â hyn ddylai Llywodraeth Cymru gael ymgyrch a fydd yn cynyddu nifer y lleoliadau gwaith a phrentisiaethau ar gyfer pobl dros 50 oed. Mae’r Pwyllgor hefyd yn argymell y dylai Llywodraeth Cymru ysgrifennu strategaeth sgiliau ar gyfer pobl dros 50 oed sy’n nodi sut y bydd yn helpu’r bobl hynny i gael y sgiliau sydd eu hangen arnynt i gael swydd.
Mae’n bosib i chi weld yr adroddiad llawn neu grynodeb o’r adroddiad ymaa gallwch weld sylw yn y wasg o’r lansiad adroddiad wrth clicio ar y lluniau isod.
Bydd y Pwyllgor yn siarad hefo’r Dirprwy Weinidog dros Sgiliau a Thechnoleg yn ystod tymor yr hydref i ofyn beth fydd hi yn eu gwneud am yr argymhellion yn yr adroddiad.
Yn Ebrill 2015 gwelwyd Llywodraeth Cymru’n dechrau gweithredu ei fframwaith ar fuddsoddi ar y cyd mewn sgiliau. Mae’r fframwaith hwn yn newid y ffordd y mae hyfforddiant, sgiliau a phrentisiaethau yn cael eu hariannu yng Nghymru.
Mae’r dull newydd o fuddsoddi mewn sgiliau yn golygu bod cyfanswm y gost o hyfforddi, mewn termau arian parod, yn cael ei rhannu rhwng dau neu fwy o bobl. I fusnesau neu unigolion sy’n cyflogi prentisiaid neu’n cynnig hyfforddiant ar waith, mae’r newid yn golygu bod rhaid cynyddu eu cyfraniadau ariannol i dalu’r gost o hyfforddiant sgiliau yn eu gweithle.
William Graham AC, Cadeirydd y Pwyllgor Menter a Busnes
Cynhaliodd y Pwyllgor cyfarfodydd busnes brecwast yng Ngogledd a De Cymru er mwyn archwilio’r materion hyn ymhellach. Cynhaliwyd y cyfarfod cyntaf ym Mragdy Brains, Caerdydd gydag amrywiaeth o gynrychiolwyr o’r sectorau academaidd, hyfforddiant a busnes.
Dyma Gwawr Thomas, o Creative Skillset Cymru, yn sôn am gymryd rhan yn y digwyddiad ac yn egluro pwysigrwydd buddsoddi ar y cyd mewn sgiliau o fewn y diwydiannau creadigol.
Trafododd cyfranogwyr yr angen i ystyried y gwahanol lefelau o gymorth ariannol ar gael i amrywiaeth o fusnesau all fod yn gweithredu ar wahanol raddfeydd. Gall buddsoddiad cynyddol gan gyflogwyr golygu bod y busnesau hynny yn dewis ymgeiswyr sydd â phrofiad – a allai weld iddynt esgeuluso ymgeiswyr ifanc ac yn gweld y polisi yn gweithio yn erbyn nôd Llywodraeth Cymru.
Dylan’s, Porthaethwy – Ynys Môn
Cynhaliwyd yr ail gyfarfod busnes brecwast ym mwyty Dylan’s, Ynys Môn gyda darparwyr hyfforddiant a chynrychiolwyr busnes lleol. Iwan Thomas, Arweinydd Sgiliau Rhanbarthol a Chyflogaeth ar gyfer Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru oedd un o’r gwahoddedigion. Un neges allweddol oedd arno eisiau mynegi oedd i Lywodraeth Cymru ystyried dull rhanbarthol o fuddsoddi ar y cyd, a sut dylai cymryd y newid polisi ymlaen.
Ar ôl cynnal y ddau cyfarfod brecwast, mae’r Pwyllgor Menter a Busnes wedi danfon llythyr o argymhellion Julie James AC, Dirprwy Weinidog Sgiliau a Thechnoleg i’w hystyried o ran y newid polisi. Mae modd i chi ddarllen y llythyr sydd yn cynnwys yr argymhellion yma: http://bit.ly/1VIM4am
David Rees ydw i (@DavidReesAM), Cadeirydd y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol.
Ym mis Medi 2014, dechreuodd y Pwyllgor drafod sylweddau seicoweithredol newydd (“NPS”). Erbyn hyn, rydyn ni wedi gorffen ein hymchwiliad, ac rydyn ni wedi ysgrifennu adroddiad (PDF, 1MB) yn gwneud 14 o argymhellion i Lywodraeth Cymru. Mae crynodeb (PDF, 252KB) ar gael hefyd.
Beth yw sylweddau seicoweithredol newydd (NPS)?
Mae NPS yn cael eu marchnata’n aml fel cyffuriau cyfreithlon, sy’n fwy diogel na chyffuriau anghyfreithlon, ac sy’n cael eu cynhyrchu mewn labordai a’u gwerthu ar y rhyngrwyd neu mewn siopau arbennig ar y stryd fawr (“head shops”). Cyfeirir atyn nhw’n aml fel “cyffuriau penfeddwol cyfreithlon” (legal highs). Mae’r ffordd yma o’u marchnata’n gamarweiniol – gall eu sgil-effeithiau fod yr un mor ddifrifol â sgil-effeithiau cyffuriau anghyfreithlon, a gallan nhw fod yr un mor gaethiwus hefyd. Yn aml iawn, maen nhw’n cynnwys olion sylweddau nad yw’n gyfreithlon eu gwerthu na’u cymryd.
Pam benderfynodd y Pwyllgor gynnal yr ymchwiliad hwn?
Fe wnaethon ni benderfynu ymchwilio i’r mater hwn oherwydd bod y nifer sy’n defnyddio NPS wedi cynyddu yng Nghymru, a lleoedd eraill, yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Bu farw 60 o bobl yng Nghymru a Lloegr yn 2013 oherwydd NPS. Roedd hyn 15 y cant yn uwch na’r flwyddyn flaenorol. Roedd yr Aelodau yn poeni am y niwed y mae NPS yn ei achosi i iechyd pobl ac i’r gymdeithas, ac roedden nhw am dynnu sylw at y camau ymarferol y mae angen eu cymryd er mwyn i bobl allu gwneud penderfyniadau gwybodus am ddefnyddio NPS.
Sut aeth y Pwyllgor ati i gasglu sylwadau gan bobl ar gyfer yr ymchwiliad?
Defnyddiodd y Pwyllgor nifer o wahanol ffyrdd o ofyn barn pobl am NPS, gan gynnwys:
gofyn i’r cyhoedd lenwi holiadur. Aeth 1072 o bobl o bob rhan o Gymru ati i lenwi’r holiadur;
gwahodd cynrychiolwyr o gyrff allweddol i siarad â’r Aelodau mewn cyfarfodydd swyddogol yn y Senedd ym Mae Caerdydd;
cynnal grwpiau ffocws ym Merthyr Tudful a Wrecsam i glywed gan staff rheng flaen yn uniongyrchol. Aeth aelodau’r Pwyllgor i ymweld â phrosiect LOTS, Clwb Ieuenctid Forsythia, DrugAid a phencadlys DAN 24/7, llinell gymorth Cymru i helpu pobl sy’n camddefnyddio sylweddau.
Beth ddywedodd pobl wrth y Pwyllgor a beth rydyn ni wedi’i wneud?
Beth ddywedodd pobl wrth y Pwyllgor
Mae angen gwneud rhagor i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd o’r niwed y mae sylweddau seicoweithredol newydd yn ei achosi.
Mae’r term ‘cyffuriau penfeddwol cyfreithlon’ yn gwbl anaddas. Mae’n awgrymu ei bod yn ddiogel ac yn gyfreithlon i ddefnyddio’r cyffuriau hyn. Mewn gwirionedd, maent yn aml yn niweidiol iawn ac yn cynnwys sylweddau anghyfreithlon;
Dylai Llywodraeth y DU, sy’n gyfrifol am y polisi cyffuriau, wahardd cyflenwi sylweddau seicoweithredol newydd, a gwneud y siopau arbennig ar y stryd fawr, a’r stondinau marchnad sy’n eu gwerthu, yn anghyfreithlon;
Ni ddylid rhoi record droseddol i’r rhai sy’n defnyddio sylweddau seicoweithredol newydd – gallai hynny wneud pethau’n waeth i ddefnyddwyr sy’n ceisio ailafael yn eu bywydau;
Nid ydym yn gwybod digon am nifer y bobl sy’n cymryd sylweddau seicoweithredol newydd a’r niwed y gall y sylweddau ei achosi.
Beth ddywedodd y Pwyllgor yn ei adroddiad
Dylid ailedrych ar fyrder ar y rhaglen addysg cyffuriau mewn ysgolion, i’w gwella, ac i sicrhau cysondeb drwy Gymru, ac i wneud yn siŵr bod y rhai sy’n ei chyflwyno wedi cael yr hyfforddiant a’r cymwysterau priodol.
Dylid datblygu rhaglen hyfforddi genedlaethol ar sylweddau seicoweithredol newydd i’r holl staff sy’n darparu gwasanaethau cyhoeddus (e.e. meddygon, nyrsys, yr heddlu, gweithwyr cymdeithasol, swyddogion carchar ac ati);
Dylai ymgyrch ymwybyddiaeth y cyhoedd 2015 Llywodraeth Cymru ar sylweddau seicoweithredol newydd gynnwys gwybodaeth wedi’i thargedu ar gyfer pobl ifanc, a phwysleisio nad yw cyfreithlon yn golygu diogel;
Dylai’r rhai sy’n gweithio yn y maes hwn, gan gynnwys y cyfryngau, roi’r gorau i ddefnyddio’r term “cyffuriau penfeddwol cyfreithlon” gan ei fod yn gamarweiniol iawn.
Dylai Llywodraeth Cymru annog Llywodraeth y DU i gymryd camau cyn gynted â phosibl i wahardd cyflenwi sylweddau seicoweithredol newydd fel yr awgrymwyd.
I weld yr 14 argymhelliad yn llawn darllenwch ein hadroddiad (PDF, 1MB) neu’r crynodeb (PDF, 252KB).
Beth oedd barn Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU am ein hadroddiad?
Yn ei hymateb i’n hadroddiad mae Llywodraeth Cymru (PDF, 295KB) yn derbyn pob un o’n hargymhellion yn llwyr. Mae Swyddfa Gartref Llywodraeth y DU (PDF, 69KB) hefyd wedi ysgrifennu at y Pwyllgor i nodi ei bod yn croesawu ein gwaith a’i bod yn cefnogi pob un o’r 14 argymhelliad.
Beth nesaf?
Bydd ein hadroddiad yn cael ei drafod gan holl Aelodau’r Cynulliad ar 13 Mai yn ySiambr, prif le trafod y Cynulliad. Dyma gyfle i dynnu sylw at y mater pwysig hwn, ac i ofyn i Weinidog Iechyd Llywodraeth Cymru beth fydd Llywodraeth Cymru yn ei wneud i roi ein hargymhellion ar waith.
Rydw i am ddiolch i bawb a dreuliodd amser yn rhannu eu profiadau ym maes NPS ac am eu sylwadau ynghylch y camau y mae angen eu cymryd i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd o’r niwed y gall NPS ei achosi. Er mai’r cyfan y gall y Pwyllgor ei hun ei wneud yw argymell newidiadau, yn hytrach na gwneud y newidiadau ei hun, bydd yn parhau i roi pwysau ar Lywodraeth Cymru ac eraill i roi’r camau y mae wedi’u nodi yn ei adroddiad ar waith.
Sut i gymryd rhan a chael y wybodaeth ddiweddaraf
Dilynwch @seneddiechydi gael y wybodaeth ddiweddaraf.
Yn ystod wythnos olaf mis Mawrth bu Cynulliad Cenedlaethol Cymru yn Wrecsam yn cynnal wythnos o ddigwyddiadau #SeneddWrecsam. Yma, mae Lowri Lloyd Williams, Rheolwr Allgymorth Gogledd Cymru yn rhedeg drwy ddigwyddiadau’r wythnos.
Dydd Llun 23 Mawrth 2015
Mi ddechreuodd #SeneddWrecsam gyda bws y Cynulliad wedi ei pharcio yn Sgwâr y Frenhines, ble cafwyd nifer o ymwelwyr yn ystod y dydd. Mr Pugh oedd ein hymwelwr cyntaf, galwodd heibio ar ei ffordd i nôl llaeth i’w wraig i nodi materion yn ymwneud a thrafnidiaeth. Roedd Mr Pugh yn poeni am gyflwr arwynebedd y ffordd yn ogystal ag effeithiau’r gwaith ar yr A55 ar yr ardal. Roedd costau parcio hefyd yn bwynt yr hoffai Mr Pugh ei godi gyda’r Cynulliad.
Materion eraill a nodwyd yn ystod y dydd oedd cyflymder band llydan, codi ymwybyddiaeth o waith y Cynulliad a materion yn ymwneud ag iechyd, yn benodol gwasanaethau cancr y fron.
Yn ogystal daeth Andrew Atkinson a Alex Jones o Grŵp Busnes Wrecsam i’r bws i drafod materion ynglŷn â threthi busnes. Dyma fideo a gynhyrchwyd yn nodi eu pryderon.
Yr ail ddiwrnod o #SeneddWrecsam ac roedd bws y Cynulliad yn ôl yn Sgwâr y Frenhines, a phobl Wrecsam yn manteisio ar gael y Cynulliad yn eu hardal, ac yn parhau i ymweld â ni gyda digon o gwestiynau, sylwadau a materion i’w codi.
Roedd iechyd unwaith eto yn bwnc poblogaidd gydag amseroedd aros, gwasanaethau trawsffiniol a phresgripsiwn am ddim yn bynciau a drafodwyd. Cyfeiriwyd y bobl a chododd y materion hyn at eu Haelodau Cynulliad i drafod y materion ymhellach ac i edrych ar waith y Pwyllgor Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol.
Roedd yn bleser cael ymweliad gan fyfyrwyr Bagloriaeth Cymru St Christopher’s School, Wrecsam yn ystod y bore. Yn dilyn cyflwyniad byr ynglŷn â’r Cynulliad, fe gafwyd dadl ynglŷn â gostwng yr oedran bleidleisio i 16 mlwydd oed fel rhan o ymgynghoriad Pleidleisio@16? Gellwch ddarganfod mwy am yr ymgynghoriad yma. Roedd y bobl ifanc yn credu y dylai pobl ifanc gael mwy o gyfle i ddysgu am wleidyddiaeth a dylai Aelodau Cynulliad ymrwymo i gael pobl ifanc yn eu cysgodi.
Pobl ifanc St Christopher School, Wrexham yn mwynhau ar y bws.
Yn dilyn hyn, daeth Lynn Morris a Yvonne McCarroll o Grŵp Tenantiaid Wrecsam ymlaen ar y bws i holi ynglŷn â ffyrdd y gallai tenantiaid gymryd rhan a dweud eu dweud ar faterion sydd yn effeithio arnynt. Fel aelod o’r tîm allgymorth yng Ngogledd Cymru, mi roddodd hyn gyswllt newydd i ni yn ardal Wrecsam y gellir cysylltu wrth weithio ar ymgynghoriadau gyda Phwyllgorau’r Cynulliad yn y dyfodol.
Tra roedd rhai o’r tîm ar fws y Cynulliad, roedd eraill yn y Foyer Wrecsam yn siarad ag aelodau’r clwb brecwast. Roeddynt yn awyddus i glywed pwy sy’n eu cynrychioli a sut y gallant fynegi eu pryderon. Roeddynt hefyd yn awyddus i ddysgu am y broses bleidleisio a sut i gofrestru i bleidleisio. Gellwch glywed Courtney ag Amy yn siarad amdano yma:
Nos Fawrth aethom i weld bobl ifanc yn y Vic yn Wrecsam i gynnal sesiwn oedd yn cynnwys gwybodaeth ynglŷn â beth yw’r Cynulliad, pwy yw eu Haelodau Cynulliad a sut maent yn eu cynrychioli. Roedd aelodau eraill o’r tîm gyda Dynameg Wrecsam yn cynnal sesiwn ryngweithiol debyg.
Dydd Mercher 25 Mawrth 2015
Roeddem wedi trefnu i gael presenoldeb y Cynulliad yn adeilad Galw Wrecsam ar gyfer #SeneddWrexham dydd Mercher ac fe gymerodd pobl y cyfle i siarad â staff y Cynulliad wrth iddynt ymweld â Chyngor Wrecsam ar gyfer materion eraill.
Rydym gennym hefyd bresenoldeb yn siop Info Wrecsam i roi cyfle i bobl ifanc gwblhau’r Ymgynghoriad Pleidleisio@16. Cawsom gyfarfod gyda phobl ifanc hynod ddiddorol oedd a safbwyntiau a barn gref am y pwnc. Treuliwyd cryn amser gyda Lacey, 22, o Wrecsam, sydd yn erbyn gostwng yr oed pleidleisio gan nad yw pobl ifanc yn derbyn digon o addysg ac felly nad oes ganddynt ddigon o wybodaeth i bleidleisio.
Ymwelwyd hefyd â BAWSO yn ystod y bore i gynnal sesiwn yn egluro’r meysydd sy’n effeithio ar eu bywyd y mae’r Cynulliad yn gyfrifol amdanynt, pwy sy’n eu cynrychioli a sut y gallant godi materion gyda’r Cynulliad.
Sesiwn gyda BAWSO
Parhau gyda’r sesiynau wnaeth y tîm ar brynhawn dydd Mercher gan ymweld â sefydliad Chymorth i Fenywod Cymru yn Wrecsam gan gynnal sesiwn ar ddealltwriaeth ac ymgysylltu â’r Cynulliad. Roedd yn sesiwn diddorol gyda digon o drafodaeth yn codi o’r pwyntiau a godwyd. Dyma’r hyn oedd gan Alison Hamlington i ddweud yn dilyn y sesiwn:
Dydd Iau 26 Mawrth 2015
Pedwerydd diwrnod #SeneddWrecsam ac roedd y gweithgareddau a’r digwyddiadau yn parhau ym mhob rhan o’r dref. Roeddem yn Coleg Cambriable roedd myfyrwyr yn cymryd rhan yn yr ymgynghoriad Pleidleisio@16 drwy’r dydd. Cafodd dros 300 o holiaduron ymgynghori eu cwblhau yn ystod y dydd. Ewch i’n gwefan Dy Gynulliadam ddiweddariad o ddatblygiad y gwaith hwn.
Yn ogystal, roeddem wedi sefydlu gorsaf ffilmio yn llyfrgell Coleg Cambria, ble roedd myfyrwyr cyfryngau yn cyfweld a’u cyfoedion yn trafod gostwng yr oedran pleidleisio i 16. Roedd y myfyrwyr yn gwneud yr holl ffilmio eu hunain, ac roedd cyfle i drafod materion eraill hefyd, gan gynnwys a ddylid gwneud pleidleisio yn orfodol i bobl ifanc ac yw pobl ifanc yn cael digon o wybodaeth am wleidyddiaeth. Gallwch weld fideos hyn drwy’r rhestr chwarae yma:
Roedd y myfyrwyr yn gyfrifol am gymryd awenau ein gwefan Dy Gynulliad hefyd, gan sicrhau bod cynnwys y wefan sy’n anelu at bobl ifanc. Gallwch weld lluniau o’r diwrnod yn ein halbwm Flickr.
Draw ym Mhrifysgol Glyndŵr yn ystod y prynhawn, roedd Llywydd y Cynulliad, y Fonesig Rosemary Butler AC yn cwrdd â phobl ifanc ardal Wrecsam i drafod y sgwrs genedlaethol Pleidleisio@16. Cafodd y digwyddiad ei drefnu mewn partneriaeth â Senedd yr Ifanc Wrecsam.
Mi wnaethom hefyd lwyddo i wasgu mewn dau sesiwn ymgysylltu arall- un ag aelodau staff Cyngor Wrecsam ac un arall gyda grŵp Jig-so Parc Caia ble ymunodd Dirprwy Lywydd y Cynulliad, David Melding AC a ni.
Daeth y diwrnod i ben gyda derbyniad #SeneddWrecsam gyda thua 70 o bobl lleol yn bresennol i ddathlu gwaith Hyrwyddwyr Cymunedol Wrecsam. I sain gerddorion Coleg Cambria fe gafwyd ddigon o rwydweithio rhwng gwleidyddion, arweinwyr dinesig ac arweinwyr cymunedol yn ystod y noson.
Dydd Gwener 27 Mawrth 2015
A dyma gyrraedd diwrnod olaf #SeneddWrexham gyda diwrnod prysur arall i’r tîm.
Dechreuodd Dydd Gwener gydag ein swyddogion addysg yn Ysgol Uwchradd Rhosnesni ble roedd dros 150 o bobl ifanc yn cymryd rhan yn yr ymgynghoriad Pleidleisio@16. Dilynwyd y sesiwn hyn â sesiwn gyda Chyngor yr Ysgol, ble ymunodd y Dirprwy Lywydd David Melding AC â’r cyfarfod i drafod materion yr oeddynt wedi ymdrin â nhw o fewn y cyngor yn ystod y 12 mis diwethaf.
Y Cyngor Ysgol yn nodi eu barn i Pleidleisio@16.
Ar ôl treulio’r bore ar ein stondin ym Mhrifysgol Glyndŵr, treuliais y prynhawn gyda grŵp Hafal yn Wrecsam gan gynnal gweithdy olaf yr wythnos. Yr oedd yn sesiwn ryngweithiol gyda digon o drafodaeth ac ymunodd Aled Roberts AC a ni i siarad am ei rôl fel Aelod Cynulliad.
Criw Hafal ar ôl y cyflwyniad.
Yn y cyfamser, draw ym Mhrifysgol Glyndŵr roedd aelodau o’r Cynulliad Cenedlaethol Cymru a staff Phrifysgol Caerdydd yn cwrdd â myfyrwyr, blogwyr lleol a newyddiadurwyr. Roedd y digwyddiad yn rhan o waith Diffyg Democrataiddy Llywydd, i geisio helpu newyddiadurwyr cymunedol o amgylch Cymru i gael gafael ar wybodaeth am y Cynulliad yn haws.
Mae’r Llywydd, Y Fonesig Rosemary Butler AC wedi ymrwymo i weithio tuag at fynd i’r afael a’r “Diffyg Democrataidd” sydd wedi ei achosi gan y nifer fawr o bobl yng Nghymru sy’n darllen neu’n gwylio newyddion a materion cyfoes gan ddarlledwyr a sefydliadau cyfryngau’r DU sydd yn aml yn anwybyddu’r gwahaniaethau ym mholisi cyhoeddus Cymru o’i gymharu â Lloegr.
Cafodd newyddiadurwyr, gan gynnwys llawer o’r Ysgol Newyddiaduraeth Glyndŵr y cyfle i gyfweld â’r Llywydd a’r Dirprwy Lywydd. Fe gafwyd hefyd gyfle i fynychu digwyddiad ar ffurf arddull gynhadledd i’r wasg gyda’r Llywydd.
Hoffem ddiolch i bawb a wnaeth ymwneud â ni yn ystod yr wythnos ac am y croeso cynnes a gawsom yn Wrecsam.
Mae roedd yn wythnos wych gyda llawer o waith a chysylltiadau da wedi eu gwneud yn yr ardal.
Gallwch weld lluniau o’r wythnos yn ein halbwm Flickr.
Os hoffech chi i ddysgu mwy am waith y tîm allgymorth yng Ngogledd Cymru, yna gallwch gysylltu â’r Cynulliad ar 0300 200 6565 neu cysylltu@cynulliad.cymru.
Ar ddydd Iau 13 Mawrth a dydd Gwener 14 Mawrth 2014, bu i Sgowtiaid Afanc a Chybiau’r Sgowtiaid yn Abergele a Llanfairpwll, Gogledd Cymru, dderbyn gweithdai gan y tîm Allgymorth fel rhan o’r Her Democratiaeth.
Bu i’r Sgowtiaid Afanc a Chybiau’r Sgowtiaid i gyd dderbyn y cyfle i ddysgu am Gynulliad Cenedlaethol Cymru a phwysigrwydd pleidleisio. Dysgon nhw pwy yw eu Haelodau Cynulliad lleol, beth mae’r Cynulliad yn gyfrifol amdano yng Nghymru a phryd a lle mae Aelodau Cynulliad yn cyfarfod i drafod a dadlau gwahanol feysydd o gyfrifoldeb.
Daeth y gweithdy i ben gyda gweithgaredd pleidleisio lle’r oedd yn rhaid i’r Sgowtiaid bleidleisio am y maes o gyfrifoldeb pwysicaf iddyn nhw gydag hyn yn cael ei dilyn gan drafodaeth ar sut mae’r Cynulliad yn sicrhau bod meysydd megis Addysg a’r Amgylchedd yng Nghymru yn cael ei ofalu amdano.
Dywedodd Deborah Tanner, Swyddog Cynllunio a Datblygu dros ardal Sgowtiaid Eryri ac Ynys Môn a rhanbarth Dinbych,
“Mae wedi bod yn dda i gael Caryl, Swyddog Allgymorth Gogledd Cymru, yn dod atom i’r sesiynau yma i weithio gydag Adran Sgowtiaid Afanc Llanfairpwll a’r adran Cybiau’r Sgowtiaid yn Abergele i ddechrau’i Bathodyn Her Democratiaeth.
Mae Caryl ar adnoddau mae hi’n ei ddefnyddio, yn dangos sut mae pwnc, sydd yn hynod o bwysig ond weithiau yn medru bod ychydig yn sych, yn gallu cael ei gyflwyno mewn ffordd sydd yn sicrhau bod pobl ifanc yn cymryd rhan. Mae hyn yn dal eu diddordeb ac yn helpu i annog pobl ifanc i gymryd rhan yn weithredol yn ein prosesau democratiaeth o oed ifanc iawn a bydd hefyd, rydym yn gobeithio, yn plannu’r hadau iddyn nhw allu cymryd rhan wrth ddod yn oedolion hefyd.
Mae’r arweinyddion erbyn hyn yn gallu defnyddio’r gweithgareddau ychwanegol sydd wedi ei ddarparu gan y Cynulliad gyda’r bobl ifanc er mwyn iddyn nhw ennill eu Bathodyn Her Democratiaeth”
Os hoffech chi weld adnoddau’r Bathodyn Her Democratiaeth, ewch i’n tudalen we ni yma.
Mae tîm Allgymorth Gogledd Cymru wedi bod yn gweithio yn ddiweddar gyda Digartref Ynys Môn ar gyfres o weithdai i’w gyflwyno i grŵp o ddefnyddwyr gwasanaeth ar waith Cynulliad Cenedlaethol Cymru a phwysigrwydd pleidleisio. Trefnwyd y gweithdai hyn ynghyd ag ymweliad i Bae Caerdydd.
Ar ddydd Mercher 12 Mawrth 2014 bu i’r grŵp o Ddigartref Ynys Môn ymweld â Thŷ Hywel a’r Senedd ym Mae Caerdydd i ddysgu mwy am waith Cynulliad Cenedlaethol Cymru a rôl eu haelodau Cynulliad lleol.
Wrth gyrraedd Tŷ Hywel fu i’r grŵp gyfarfod gydag Aelodau o’r Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol i drafod materion tai presennol yn dilyn ymgynghoriad i’r Bil Tai (Cymru) arfaethedig.
Dywedodd Mark Isherwood AC, Aelod Cynulliad dros ranbarth Gogledd Cymru, “Rhaid inni chwalu’r rhwystrau rhwng pobl sy’n ddigartref, dan fygythiad o ddigartrefedd neu yr effeithir arnynt gan faterion digartref. Mi wnes i fwynhau cael cinio gyda’r bobl ifanc o Ddigartref Ynys Môn a ddaeth yma i ymweld â ni yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru. Dim ond drwy wrando arnynt a dysgu o’u profiadau y gallwn ddechrau mynd i’r afael ag achosion a chanlyniadau o’r problemau gyda’i gilydd wedi dod ar eu traws. Fel Aelod Cynulliad Gogledd Cymru, byddwn yn falch i ddychwelyd yr ymweliad.”
Dywedodd yr aelod etholaeth dros Gaerdydd Canolog, Jenny Rathbone AC, sydd hefyd yn aelod o’r Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol,
“Yr oeddwn yn ddiolchgar bod y bobl ifanc hyn wedi dod yr holl ffordd o Ynys Môn i siarad â ni. Yr oedd gennyf ddiddordeb i glywed am eu cynlluniau hyfforddiant presennol a chynlluniau ar gyfer y dyfodol a’u dyheadau gyrfa. Mae Digartref Ynys Môn yn gwneud gwych gwaith eu cefnogi a rhoi gobaith drwy adegau anodd iddyn nhw.”
Dilynwyd y cyfarfod gan ymweld â’r ganolfan addysg yn Nhŷ Hywel, ochr yn ochr â swyddog addysg, i gynnal dadl ar wahardd ysmygu mewn mannau cyhoeddus. Daeth y grŵp i’r penderfyniad i wahardd ysmygu mewn mannau cyhoeddus am resymau fel colli arian i fusnesau ar y stryd fawr.
Yna aeth y grŵp ymlaen i’r Senedd lle bu iddynt cyfarfod eu Aelod Cynulliad etholaethol, Rhun Ap Iorwerth AC.
Yn dilyn yr ymweliad dywedodd Kirsty Akrill, gweithiwr llais cymunedol ar gyfer Digartref Ynys Môn,
“Cafodd y grŵp amser gwych yn ystod yr ymweliad i’r Senedd. Roedd yn gymorth i gael rhywfaint o ddealltwriaeth o sut y mae’r system yn gweithio cyn yr ymweliad ac roedd y gweithdai a ddarperir gan y tîm allgymorth yn help mawr iawn. Roedd mor hawdd siarad â’r holl Aelodau Cynulliad bu i ni gyfarfod ac roedden nhw yn gwrando ar safbwyntiau a phrofiadau’r bobl ifanc. Mae ein hyder yn y maes hwn wedi tyfu ac rwy’n teimlo y bydd yn gwneud yn haws iddynt gael dweud eu dweud ar yr hyn sy’n bwysig iddynt hwy.”
Ddydd Iau 24 Mai, cynhaliodd aelodau o un o bwyllgorau Cynulliad Cenedlaethol Cymru sesiwn meic agored yn Stebonheath, Llanelli, er mwyn gwrando ar sylwadau pobl am Uwch Gynghrair Cymru.
Roedd y digwyddiad yn rhan o ymchwiliad y Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol i Uwch Gynghrair Cymru.
Ar ôl y digwyddiad, dywedodd Ann Jones, Cadeirydd y Pwyllgor: “Roedd yn braf cael mynd allan a chyfarfod pobl sydd â diddordeb yn Uwch Gynghrair Cymru ac sydd wedi ymrwymo i sicrhau bod y gynghrair a’u clybiau yn llwyddiannus.
Clywsom nifer o bwyntiau pwysig am sut y gellir datblygu Uwch Gynghrair Cymru, a byddwn yn cyflwyno’r pwyntiau hyn i Gymdeithas Bêl-droed Cymru pan fydd aelodau’r gymdeithas yn dod i siarad â ni yn y Senedd.
Byddwn yn cwrdd â rhagor o gefnogwyr Uwch Gynghrair Cymru cyn bo hir, pan fyddwn yn ymweld â chlwb pêl-droed Llandudno (http://www.pitchero.com/clubs/llandudno/), ac rydym yn gobeithio clywed gan gefnogwyr ledled gogledd Cymru.”
Mae’r fideos isod yn cynnwys eitemau gan Colin Staples o Ymddiriedolaeth Bêl-droed Cymru, a Nigel Richards o glwb pêl-droed Llanelli, sy’n sôn am y prif faterion a drafodwyd yn ystod y digwyddiad.
Yn ddiweddar, mae’r Tîm Allgymorth wedi bod yn gweithio gyda nifer o grwpiau celfyddyd lleol ar draws y wlad i glywed eu barn ar ymchwiliad i Gyfranogiad yn y Celfyddydau.
Mae cyfranogwyr a chynrychiolwyr o Gelfyddydau Cymunedol Rhondda Cynon Taf, Canolfan Grefft Rhuthun, Y Galeri, Celf o Gwmpas, Arts Alive, Arts 4 Wellbeing a’r Rhwydwaith Sector Gwirfoddol i Bobl Croenddu Cymru oll wedi bod ynghlwm â chyfres o grwpiau ffocws a gafodd eu hwyluso gan Kevin Davies, Lowri Williams a Cheri Kelly; Rheolwyr Allgymorth De Orllewin Cymru, Gogledd Cymru a Chanolbarth a Gorllewin Cymru, yn ôl eu trefn.
Roedd dros 190 o bobl ynghlwm wrth yr ymgynghoriad, a fydd yn cyfrannu at waith y Grŵp Gorchwyl a Gorffen a sefydlwyd gan y Pwyllgor Cymunedau, Cydraddoldeb a Llywodraeth Leol.
Cynhaliwyd y sesiwn gyntaf gyda phrosiect Cofio Celfyddydau Cymunedol RhCT; cynhyrchiad theatr dawns i oedolion hŷn am hel atgofion a sefydlwyd gan Gelfyddydau Cymunedol RhCT ym mis Mai 2012. Mae’r prosiect ar gyfer oedolion hŷn, rhwng 60 a 94 oed, sy’n byw yng nghymunedau’r Maerdy, Glynrhedynog, Tylorstown, Stanleytown, Ynys-hir a Threbanog.
Isod mae dyfyniadau gan bobl a gymerodd ran yn y sesiwn:
“Mae bod ynghlwm wrth Cofio wedi cael effaith dwys a pharhaol – rydym wedi datblygu sgiliau newydd sydd wedi cael effaith arwyddocaol ar ein hyder, gweithgarwch corfforol, gallu deallusol, emosiynau, sgiliau cymdeithasu a’n cof.” (Eva)
“Mae agwedd gymdeithasol Cofio a’r rhyngweithio creadigol gydag eraill yn rhoi teimlad o les a phwrpas i chi – cerrig milltir ac atgofion yn cael eu rhannu drwy adrodd ein straeon drwy ddawns a drama.” (Iris)
“Rwy’n swil iawn, ond mae mynd i Cofio yn golygu fy mod yn gadael y tŷ bob wythnos, yn cwrdd â phobl a dod i’w hadnabod yn well, ac mae hefyd yn helpu fy symudedd. Mae’r rhyngweithio cymdeithasol gydag eraill wedi fy helpu i siarad mwy – nid wyf mor swil bellach.” (Pam)
Blog y Cynulliad 