Ymrwymiad Sefydliadol i Amrywiaeth a Chynhwysiant

Erthygl wadd gan Manon Antoniazzi, Prif Weithredwr a Chlerc – Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Heddiw yw diwrnod cyntaf ein hwythnos Amrywiaeth a Chynhwysiant.

Mae’r uwch dîm a minnau wedi ymrwymo’n llwyr i sicrhau ein bod ni, fel cyflogwr a sefydliad seneddol, yn gosod esiampl o ran hyrwyddo amrywiaeth, cynhwysiant a chydraddoldeb a darparu gwasanaethau hygyrch. Er mwyn cyflawni hyn, rydym wedi datblygu ein Strategaeth Amrywiaeth a Chynhwysiant a’r cynllun gweithredu cysylltiedig, a fydd yn ein helpu i gyflawni ein gweledigaeth a’n gwerthoedd o ran amrywiaeth a chynhwysiant.

Mae’r strategaeth yn nodi sut y mae ein staff yn hyrwyddo ac yn sicrhau gwasanaethau cynhwysol a hygyrch ac yn cyflawni canlyniadau cadarnhaol i bobl. Bydd hefyd yn ein helpu i gynllunio sut rydym yn cydymffurfio â’r dyletswyddau a roddwyd ar Gomisiwn y Cynulliad gan Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 a hefyd gan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, gan gwmpasu pob un o’r nodweddion gwarchodedig a materion eraill fel cyfrifoldebau gofalu, symudedd cymdeithasol ac anghydraddoldebau eraill.

Fel cyflogwr a darparwr gwasanaethau, mae ein sefydliad wedi ymrwymo i sicrhau nad oes unrhyw un dan anfantais nac yn dioddef gwahaniaethu yn ei erbyn ar y seiliau hyn: bydd ein gweithdrefnau disgyblu yn ymdrin ag ymddygiad gwahaniaethol. Hefyd, fel cyflogwr, rydym yn annog arferion gweithio hyblyg, tra’n darparu ar gyfer anghenion ein busnes.

Yn unol â nodau strategol Comisiwn y Cynulliad, mae’n bwysig inni bod y Cynulliad yn parhau i fod yn hygyrch i bobl Cymru a thu hwnt: gan ei gwneud yn berthnasol, hawdd ac ystyrlon i bobl ryngweithio ag ef a chyfrannu at ei waith.

Mae hefyd yn bwysig inni ein bod yn ymddwyn fel cyflogwr cynhwysol, gan ddenu a chadw talent a galluogi pawb a gyflogwn i wireddu eu llawn botensial.

---

Manon Antoniazzi – Prif Weithredwr a Chlerc

---

 

PARCH

Rydym yn gynhwysol ac yn garedig, ac rydym yn gwerthfawrogi cyfraniadau ein gilydd wrth ddarparu gwasanaethau rhagorol

ANGERDD

Rydym yn bwrpasol wrth gefnogi democratiaeth, gan dynnu ynghyd i wneud gwahaniaeth i bobl Cymru

BALCHDER

Rydym yn arddel arloesedd ac yn dathlu ein llwyddiannau fel tîm

UN TÎM YDYM NI

Pride Cymru 2016

Blog Pride Cymru 2016 gan gyd-gadeiryddion OUT-NAW, rhwydwaith gweithle LHDT Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

Wel, oni wnaeth Cymru gynnig sioe wych o amrywiaeth a chynhwysiant LHDT ar gyfer penwythnos Pride Cymru? Gyda theithiau beic elusennol, twrnamaint rygbi 7 bob ochr, lleoliadau yn cynnal corau LHDT, baneri enfys ar hyd a lled y ddinas, gorymdaith enfawr trwy ganol dinas Caerdydd ac, unwaith eto, dilynwyd hyn gan y prif ddigwyddiad ar Faes Coopers.  Flwyddyn ar ôl blwyddyn, mae Pride Cymru yn ddigwyddiad mwy a gwell ac rydym yn hynod o falch o fod yn rhan o ddathliad sydd wedi datblygu’n un o brif ddigwyddiadau blynyddol Caerdydd.

Fel y byddai’r rhan fwyaf o bobl yng Nghymru yn disgwyl, chwaraeodd y Cynulliad Cenedlaethol ei ran unwaith eto. Yn ogystal â mynd â’n bws allgymorth i Faes Coopers a chwifio’r baneri enfys ar draws ein hystâd, eleni roeddem yn hynod falch o allu goleuo’r Senedd gyda lliwiau’r enfys drwy gydol y penwythnos.

Gwnaethom gymryd rhan yn yr orymdaith hefyd, a hynny am y tro cyntaf. Gydag aelodau’r rhwydwaith, cynghreiriaid, modelau rôl, aelodau’r Bwrdd Rheoli, partneriaid ac aelodau teuluoedd yn ymuno â ni, ni fyddem wedi gallu disgwyl mwy o gefnogaeth. Un o’r rhai cyntaf i wirfoddoli oedd ein Prif Weithredwr, Claire Clancy, sy’n eiriolwr gwych dros gydraddoldeb ac amrywiaeth.  Roeddem i gyd yn falch o sefyll gyda’n gilydd ar yr  orymdaith i ddangos ein hymrwymiad i greu Cymru ddiogel, teg a chynhwysol.

Aelodau OUT-NAW yng ngorymdaith Pride Cymru

Aelodau OUT-NAW a’r cyhoedd yng ngorymdaith Pride Cymru

Wrth gwrs, roedd yn rhaid i’n cyfraniad ar Faes Coopers gysylltu rywsut â democratiaeth, ond eleni gwnaethom sicrhau ei fod yn llawer mwy o hwyl. Gwnaeth llawer o bobl ddod i gael tynnu eu lluniau yn ffrâm hunlun y Senedd, a buom yn trydar y rhain drwy gydol y dydd.  Roeddem yn falch iawn o weld aelod newydd o’r rhwydwaith, Hannah Blythyn AC, cyn iddi siarad ar y prif lwyfan.  Yn ychwanegol at ein hymgyrch #AdnabodEichAC a’r ymgynghoriad ar gyfer ein cynllun amrywiaeth newydd, gwnaeth lawer o bobl ifanc gymryd rhan yn frwdfrydig yn ymgynghoriad y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ar wasanaethau ieuenctid.  Bydd eu barn yn rhan o ystyriaethau’r Pwyllgor, a dyma’n union yw bwriad ein strategaeth ymgysylltu â phobl ifanc – gosod barn pobl ifanc wrth wraidd ystyriaethau’r Cynulliad.

Pobl ifanc yn cymryd rhan yn yr ymchwiliad i Waith Ieuenctid

Fel gweithle gorau Stonewall yn y sector cyhoeddus yng Nghymru o ran bod yn LHDT-gynhwysol, rydym wedi cynorthwyo sefydliadau yng Nghymru a thu hwnt gyda chyngor, adnoddau, hyfforddiant a mentora unwaith eto. Dyna’r hyn y dylem ei wneud i helpu i greu mwy o weithleoedd mwy cynhwysol lle gall staff LHDT fod yn nhw eu hunain ac mae’n bwysig i ni ein bod yn parhau i wneud hynny. O bwys eleni yw bod llawer o sefydliadau y tu hwnt i Gymru wedi cysylltu â ni. Rydym yn credu ei fod yn gyffrous iawn bod eraill yn sylwi ar yr hyn y mae Cymru’n ei wneud, ac rydym bob amser yn hapus i helpu’r rhai sy’n ceisio cael eu cynnwys ym Mynegai Cydraddoldeb yn y Gweithle Stonewall, neu wella eu perfformiad oddi mewn iddo.

Yr hyn sydd wedi bod yn wahanol eleni yw datblygu ein rhwydweithiau y tu hwnt i’r disgwyl. Mae aelodau o OUT-NAW, ein rhwydwaith LHDT yn y gweithle, bellach yn defnyddio eu sgiliau a’u profiad i helpu eraill. Boed hynny gyda’r Sgowtiaid sydd bellach yn bresennol yn Pride Cymru trwy ymdrechion un o aelodau’n rhwydwaith, un o’n cynghreiriaid yn ymuno â bwrdd ymddiriedolwyr Chwarae Teg, pwyllgorau LHDT yng Nghymdeithas y Cyfreithwyr neu undebau cenedlaethol, neu wneud cysylltiadau â gwaith elusennol Côr Meibion Hoyw De Cymru (SWGMC). Mae tri aelod o OUT-NAW yn gwirfoddoli gyda Out and Proud, prosiect ar gyfer pobl ifanc LHDT+ yn Ne Cymru.  Wedi clywed am waith Out and Proud, a sylweddoli eu bod yn gweithredu ar gyllideb fach iawn ac yn methu â goroesi heb wirfoddolwyr parod, penderfynwyd cymryd camau drwy ddefnyddio ein cysylltiadau cymdeithasol ein hunain, a nhw nawr sy’n elwa o fod yn elusen enwebedig SWGMC.

Mae gwneud y cysylltiad rhwng ein gwahanol rwydweithiau wedi gweld manteision ehangach i’r gymuned LHDT ac mae hynny’n rhywbeth i fod yn falch iawn ohono. Mae’r bobl ifanc eu hunain yn teimlo eu bod yn cael eu cefnogi nid yn unig gan ein gwirfoddolwyr, ond gan y gymuned LHDT ehangach hefyd.  Roedd yn brofiad hyfryd ac emosiynol i’w gweld nhw wedi’u grymuso i siarad am faterion rhyw a rhywioldeb mewn cyngerdd diweddar gan Gorws Dynion Hoyw De Cymru, lle y codwyd cannoedd o bunnoedd.  Roedd yr un mor ysbrydoledig i’w gweld ar fws allgymorth y Cynulliad yn ystod Pride Cymru ac yn cymryd rhan mewn prosesau democrataidd drwy ein hymgynghoriad ar wasanaethau ieuenctid.  Mae arnom angen i bobl ifanc fwydo eu barn i mewn i wraidd democratiaeth yng Nghymru, ac mae gwneud hynny o safbwynt lleiafrifol mor bwysig.  Wedi’r cyfan, mae’r Cynulliad yn cynrychioli holl gymunedau Cymru, felly mae amrywiaeth o safbwyntiau yn helpu i greu darlun llawn a chynhwysfawr o’r materion dan sylw.

Felly, daw hyn â ni i ddiwedd blwyddyn brysur i OUT-NAW. Er ein bod yn falch iawn o fod wedi cyflwyno toiledau niwtral o ran rhyw ar gyfer staff ac ymwelwyr ar draws ein hystâd ym Mae Caerdydd eleni, mae yna bob amser fwy i’w wneud i helpu i lunio democratiaeth gynhwysol.  Rydym yn cymryd y cyfrifoldeb hwnnw o ddifrif ac yn edrych ymlaen at y flwyddyn i ddod.

Yn dilyn blwyddyn wych arall, hoffem achub ar y cyfle hwn i ddiolch i aelodau OUT-NAW, ein cynghreiriaid, arweinyddiaeth wleidyddol y Cynulliad, ein Bwrdd Rheoli a’r tîm Amrywiaeth a Chynhwysiant, yn enwedig Ross Davies am ei egni, ei benderfyniad, ei sgiliau a’i brofiad o amrywiaeth LHDT. Mae’n ffynhonnell gyson o gyngor ac arweiniad, gan sicrhau ein bod yn cymryd y camau cywir tuag at weithle mwy cynhwysol.

Jayelle Robinson-Larkin & Craig Stephenson

Cyd-Gadeiryddion

Logo’r OUT-NAW

Darllenwch yr erthygl yma yn Saesneg

Betty Campbell (MBE) yn annerch staff y Cynulliad fel rhan o’r Wythnos Amrywiaeth a Chynhwysiant

Mae Cynulliad Cenedlaethol Cymru wedi ymrwymo i hyrwyddo a chefnogi gweithle cynhwysol, lle y mae gwahaniaeth yn cael ei ddathlu a’i werthfawrogi.

Mae’r tîm Amrywiaeth a Chynhwysiant yma yn y Cynulliad yn trefnu digwyddiadau yn rheolaidd i godi ymwybyddiaeth ac i ysgogi trafodaeth ynglŷn â materion amrywiol, a byddwn yn cymryd rhan yn yr Wythnos Amrywiaeth a Chynhwysiant bob blwyddyn.

Darlun o Betty Campbell

Ar 8 Gorffennaf 2016 gwahoddwyd Betty Campbell (MBE) i siarad â staff yn y Cynulliad gan INSPIRE, y rhwydwaith menywod, a REACH, y rhwydwaith i bobl dduon a lleiafrifoedd ethnig.

Gwahoddodd y rhwydweithiau Betty i’r Cynulliad fel rhan o fenter ar y cyd ganddynt, fel y gallent glywed ei hanes yn ei geiriau ei hun. Er y dywedwyd wrth Betty pan oedd hi’n ferch ifanc y byddai cyflawni ei breuddwyd o ddod yn athrawes “bron yn amhosibl”, ni wnaeth hyn ei rhwystro ac aeth ymlaen i oresgyn nifer o rwystrau i ddod y pennaeth ysgol du cyntaf yng Nghymru yn ystod y 1970au.

Mae hi’n parhau’n uchel ei pharch yng nghymuned Butetown, lle y bu yn bennaeth Ysgol Gynradd Mount Stuart, a chaiff ei chydnabod bellach fel awdurdod academaidd a phwysig ym maes addysg.

Mae Betty yn wir yn fodel rôl ar gyfer pobl dduon a menywod, a dyna pam y mae dau o’n rhwydweithiau staff yn teimlo’n freintiedig o gael y cyfle i glywed ei stori yn bersonol. Roedd y sesiwn holi ac ateb gyda Betty yn arbennig o boblogaidd, yn wir, cawsom gynifer o gwestiynau, fe ddaeth yr amser i ben cyn i Betty fedru ateb pob un ohonynt!

Roeddem yn ddigon ffodus i recordio cyfweliad gyda Betty yn ystod ei hymweliad â’r Cynulliad, felly gallwch chwithau hefyd rannu ei stori.

Dyma ei stori, yn ei geiriau ei hun: Beth ysbrydolodd hi; yr hyn sydd wedi’i helpu i gyflawni ei nodau; yr ysbrydoliaeth y mae’n ei roi i eraill sy’n wynebu rhwystrau tebyg iddi hi a’i chyngor i bobl sydd hwythau’n wynebu eu rhwystrau eu hunain.

I gael rhagor o wybodaeth

• Rhagor o wybodaeth am Rwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle y Cynulliad
• #towerlives: Brwydr Betty Campbell i wireddu breuddwyd ei phlentyndod, erthygl gan y BBC ym mis Ebrill 2016

Yn falch o fod yn gorymdeithio gyda’r Cynulliad yn Pride Cymru

gan Claire Clancy, Prif Weithredwr a Chlerc y Cynulliad

Claire Clancy yn paratoi ar gyfer Pride Cymru

Ddydd Sadwrn, byddaf yn ymuno â chyd-gyfeillion ac aelodau o OUT-NAW, ein rhwydwaith LGBT yn y gweithle, wrth orymdeithio yng ngorymdaith Pride Cymru drwy Gaerdydd. Er ein bod yn mynychu Pride ers blynyddoedd lawer, dyma’r tro cyntaf i’r Cynulliad fod yn rhan o’r orymdaith ac rwyf wrth fy modd o gael ymuno â chydweithwyr i hyrwyddo ac annog cydraddoldeb ym maes LGBT.

Credaf ei bod yn bwysig i’r Cynulliad gael ei gynrychioli mewn digwyddiadau fel hyn er mwyn dangos ein bod wedi ymrwymo i fod yn sefydliad cynhwysol. Rydym yn falch iawn o’n llwyddiant ym Mynegai Gweithleoedd Stonewall, lle’r ydym yn drydydd ar y rhestr o sefydliadau mwyaf cynhwysol y DU o safbwynt LGBT.

Bydd aelodau eraill o’r Bwrdd Rheoli, yn ogystal â staff o bob rhan o’r sefydliad, yn ymuno â mi yn yr orymdaith.

Os ydych yng nghanol y ddinas ond na allwch ymuno â ni ar gyfer yr orymdaith, cofiwch godi llaw i’n cefnogi. Hefyd, os ydych yn mynd i’r digwyddiad Pride cofiwch ymweld â bws allgymorth y Cynulliad.

Hoffwn hefyd ddymuno pob lwc i dîm rygbi’r Cynulliad y penwythnos hwn, yn y pencampwriaeth 7 bob ochr cynhwysol, Enfys 7s. Rwy’n siŵr y byddent yn ddiolchgar am eich cefnogaeth y penwythnos hwn.

Mae datganiad i’r wasg y Llywydd yn rhoi mwy o wybodaeth am ein dathliadau ar gyfer Pride Cymru.

Claire Clancy yn paratoi ar gyfer Pride Cymru

Wythnos Amrywiaeth a Chynhwysiant – Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle

Gan Abi Lasebikan, Swyddog Amrywiaeth a Chynhwysiant a Chydlynydd y Rhwydweithiau

Beth yw Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle?

Fel Cydlynydd y Rhwydweithiau rwy’n gweld y Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle (WENs) fel lle i bobl sy’n uniaethu â grŵp â nodwedd warchodedig a / neu sydd â diddordeb mewn maes amrywiaeth penodol (h.y. ailbennu rhywedd, cyfeiriadedd rhywiol, hil, crefydd / cred, oedran, beichiogrwydd / mamolaeth, rhyw, priodas / partneriaeth sifil ac anabledd), i ddod ynghyd i:

• rhoi a derbyn gofal bugeiliol;
• rhannu gwybodaeth yn ymwneud â chydraddoldeb; hyrwyddo materion cydraddoldeb sy’n ymwneud â’u grŵp;
• cael mynediad at gyfleoedd dysgu i feithrin sgiliau a fydd yn helpu unigolion i ddatblygu’n bersonol ac i ddatblygu yn eu gyrfa, ac
• gweithredu fel asiantau hanfodol ar gyfer newid yn y sefydliad.

I bwy y mae’r Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle yn agored iddynt?

Mae’r rhwydweithiau yn agored i bawb, Aelodau’r Cynulliad, eu staff cymorth, staff y Comisiwn a gweithwyr ein contractwyr ar y safle i ymuno naill ai fel aelodau neu fel cynghreiriaid, gan eu bod yn cydnabod y gall unrhyw un, nid pobl yr effeithir arnynt yn uniongyrchol yn unig, fod â diddordeb mewn mater cydraddoldeb penodol. Gall y diddordeb hwn fodoli am nifer o resymau, gan gynnwys oherwydd y cysylltiad â rhywun yr effeithir arnynt e.e. plentyn, priod neu berthynas neu oherwydd y gred ei fod ‘yn beth da’. Mae croeso i gynghreiriaid hefyd, oherwydd mae cyflawni Amrywiaeth a Chynhwysiant gwirioneddol yn gofyn am ymdrech ar y cyd sy’n cynnwys pawb.

Beth yw manteision y Rhwydweithiau i’r unigolyn?

I’r unigolyn, gall y rhwydweithiau:

• Darparu cefnogaeth a chyngor anffurfiol gan gynghreiriaid.
• Cynnig llwyfan ar gyfer trafod materion sy’n effeithio ar aelodau o’r rhwydweithiau.
• Gwella datblygiad gyrfa a dilyniant ar gyfer staff, drwy amrywiol raglenni, gan gynnwys cyfleoedd mentora.
• Creu cyfleoedd i rwydweithio.
• Rhoi cyfle i aelodau nodi a chynghori Comisiwn y Cynulliad ar y materion sy’n effeithio ar staff, drwy asesu effaith polisïau.

Beth yw manteision y Rhwydweithiau i’r sefydliad?

Oherwydd eu mewnwelediad, ac am eu bod yn agored i bawb, gall y rhwydweithiau hyn ein helpu i:

• Deall gwerth wrth reoli a datblygu potensial gweithlu cynyddol amrywiol.
• Recriwtio a chadw’r bobl fwyaf dawnus.
• Darparu’r gwasanaeth gorau i randdeiliaid.
• Gwneud gwahaniaeth cadarnhaol i ddiwylliant gwaith y Cynulliad.

Maent yn gwneud hyn oherwydd bod deallusrwydd cyfunol y Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle yn:

• Ei gwneud yn bosibl i ni ddeall sut beth yw gweithio yn yr amgylchedd o safbwynt yr aelodau.
• Ein galluogi ni i ddeall defnyddwyr amrywiol ein gwasanaethau.
• Gwasanaethu fel cyrff ymgynghori a chynghori mor effeithiol ar faterion sy’n ymwneud ag amrywiaeth.

Mae’r rhwydweithiau’n cyfrannu at bolisïau a gweithdrefnau gwell sy’n arwain at weithwyr hapusach a all fod yn onest â nhw’u hunain, gan arwain at sefydliad sy’n perfformio’n well ac a all felly ddenu a chadw’r dalent orau’n well.

Mae’r Cynulliad yn cydnabod bod y rhwydweithiau’n allweddol i’r sefydliad yn ei nod o sicrhau amgylchedd gwaith diogel, cynhwysol ac amrywiol i bawb. Mae’n cefnogi’r rhwydweithiau ac yn annog Aelodau’r Cynulliad, Staff Cymorth Aelodau’r Cynulliad, staff y Comisiwn a gweithwyr ein contractwyr ar y safle i gyd i gefnogi a galluogi eu staff i ymgysylltu a chymryd rhan yng ngweithgareddau’r rhwydwaith.

Mae ein rhwydweithiau presennol yn cynnwys:

EMBRACE – ein rhwydwaith i bobl anabl Mae’n agored i bobl anabl, y rhai sy’n cefnogi pobl anabl a phobl sydd â diddordeb mewn cydraddoldeb i bobl anabl. O fewn Embrace mae is-grwpiau dyslecsia a grwpiau poen cronig. Cadeirydd y Rhwydwaith yw   

                                                                     Abi Phillips

 INSPIRE – ein rhwydwaith i fenywod. Mae’n agored i ddynion a menywod. Caiff ei gyd-gadeirio gan Sarah Crosbie a Janette Iliffe

 

Y rhwydwaith i bobl Lesbiaidd, Hoyw, Deurywiol a Thrawsrywiol. Mae’n agored i bobl LGBT fel aelodau ac i bobl sydd â diddordeb mewn cydraddoldeb i bobl LGBT. Caiff ei gyd-gadeirio gan Craig Stephenson a Jayelle Robinson-Larkin

Teulu – Mae ein rhwydwaith i Rieni sy’n Gweithio a Gofalwyr yn rhwydwaith rhithwir sy’n gweithredu yn bennaf ar-lein ar hyn o bryd. Mae croeso i aelodau a chynghreiriaid newydd i’r rhwydwaith bob amser. Caiff ei gyd-gadeirio gan Holly Pembridge a Joel Steed

 

Y rhwydwaith Hil, Ethnigrwydd a Threftadaeth Ddiwylliannol yw’r rhwydwaith Pobl Dduon a Lleiafrifoedd Ethnig (BME). Mae’n agored i bobl dduon a lleiafrifoedd ethnig fel aelodau ac i bobl sy’n cefnogi cydraddoldeb hiliol fel cynghreiriaid. Caiff ei gyd-gadeirio gan Abi Lasebikan a Raz Roap

 

Mae’r Rhwydweithiau wedi cyfrannu at ac wedi codi proffil y sefydliad mewn amrywiaeth o ffyrdd. Maent wedi:

• Cyfrannu at lawer o asesiadau o effaith polisïau a phrosiectau, fel y polisi Maes Parcio Hygyrch, Polisi Penodiadau y Rhoddir Blaenoriaeth Iddynt yr Adran Adnoddau Dynol, prosiectau ailwampio yr Adran Rheoli Ystadau a Chyfleusterau, ac ati.
• Bod yn bresennol mewn digwyddiadau fel: ‘Pride and Sparkle’, Gwobrau Mynegai Cydraddoldeb yn y Gweithle Stonewall Cymru, Cynhadledd Cydraddoldeb Hiliol Flynyddol Cymru Gyfan, Mela, ac ati.
• Cymryd rhan mewn cymhellion cymunedol, fel casglu nwyddau i Fanc Bwyd Caerdydd.
• Cynhyrchu amrywiaeth o flogiau, taflenni gwybodaeth a chanllawiau ar amrywiaeth o bynciau, fel: Ramadan, Amrywiaeth Ddiwylliannol, Anableddau Anweledig, Ymwybyddiaeth Ddeurywiol, Iechyd Meddwl, ac ati.
• Gweithio’n agos gyda sefydliadau sector cyhoeddus eraill, fel Heddlu Gwent a Heddlu De Cymru, Llywodraeth Cymru, Prifysgol Caerdydd, i hyrwyddo amrywiaeth a chynhwysiant.

Nid yw hyn ond blas ar lwyddiannau trawiadol y rhwydweithiau. Cewch ragor o wybodaeth am y rhwydweithiau ar fewnrwyd yr Aelodau: http://members/networks

Hyrwyddo’r Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle

Mae uwch-hyrwyddwr yn rhywun sy’n cefnogi’r Rhwydweithiau Cydraddoldeb yn y Gweithle’n agored ar y lefel uchaf yn y sefydliad. Mae’n llafar am yr hyn a gyflawnir gan y rhwydweithiau a sut y maent o fudd i’r sefydliad, ac yn barod i ddefnyddio’i rôl arweiniol i hyrwyddo’r rhwydweithiau. Rwy’n falch o ddweud bod Dave Tosh a Craig Stephenson ill dau, nid yn unig yn hyrwyddwyr materion BME a LGBT yn y drefn honno, ond wedi cytuno i hyrwyddo materion cydraddoldeb yn gyffredinol ar y Bwrdd Rheoli.

Dywedodd Dave Tosh, Cyfarwyddwr Adnoddau a Hyrwyddwr Pobl Dduon a Lleiafrifoedd Ethnig: “Fel Hyrwyddwr BME, rwy’n gweithredu fel llais ar lefel y Cyfarwyddwyr ac yn gweithio gyda’r rhwydwaith i helpu i gefnogi staff o’r cymunedau hyn er mwyn mynd i’r afael â rhai o’r materion sy’n effeithio arnynt.”

Gall yr Hyrwyddwyr hefyd fod yn esiampl i eraill bod y Cynulliad yn sefydliad gwirioneddol gynhwysol sy’n cydnabod talent, ni waeth a yw’r person yn perthyn i grŵp nodwedd warchodedig neu beidio:

Dywedodd Craig Stephenson, Cyfarwyddwr Gwasanaethau’r Comisiwn: “Mae’n bwysig iawn bod yna bobl LGBT weladwy ar bob lefel o fewn y sefydliad, a hefyd bod pobl yn gweld nad yw gallu’r bobl hyn wedi’i lesteirio o fod yn aelod o grŵp lleiafrifol i gyrraedd lefelau uwch. Yn bersonol, rwy’n credu, os ydych wedi cyrraedd sefyllfa sy’n rhoi gwelededd i chi, os gallwch ysbrydoli rhywun arall, ac os gallwch arwain drwy esiampl, y

‘Anableddau Anweladwy’- Nid yw pob anabledd yn weladwy

Llun o berson â chysgod person mewn cadair olwyn,gyda’r pennawd’Not every diability is visible.’

Pan fydd pobl yn meddwl am anableddau maent yn meddwl am rywun mewn cadair olwyn fel arfer, ond, mewn gwirionedd, yn ôl Ffederasiwn Chwaraeon Anabledd Lloegr yn 2014, dim ond oddeutu 1.2 miliwn o ddefnyddwyr cadeiriau olwyn sydd yn y DU, sef 2 y cant o boblogaeth y DU yn fras. Y realiti yw, nid yw person bob amser yn ‘edrych’ yn sâl pan fydd yn ymdopi â phroblem iechyd. Er gwaetha’r gred boblogaidd, nid yw’r mwyafrif o namau yn weladwy. O’r miliynau o bobl anabl sy’n byw yn y DU, dim ond canran fach sydd â salwch y gellir ei weld. Mae gweddill y bobl yn byw gydag anabledd anweladwy.

Beth yw ystyr anabledd anweladwy?

Mae anabledd anweladwy yn cyfeirio at amrywiaeth eang o gyflyrau ac afiechydon nad ydynt yn amlwg ar unwaith neu’n weladwy. Maent yn cynnwys: aflwyddau gwybyddol; anafiadau i’r ymennydd; anawsterau dysgu; epilepsi; canser; diabetes, clefyd y crymangelloedd, ffibromyalgia; HIV; AIDS; problemau gastroberfeddol; enseffalopathi myalgig neu enseffalomyelitis myalgig (ME); cyflyrau iechyd meddwl, yn ogystal â nam ar y clyw neu nam ar y golwg, sy’n ddim ond rhai enghreifftiau posibl. Mae’n werth nodi y gall person sydd â nam gweladwy neu sy’n defnyddio dyfais gynorthwyol fel cadair olwyn, teclyn cymorth cerdded neu ffon hefyd fod ag anabledd anweladwy, er enghraifft, gall person sy’n defnyddio cadair olwyn fod â chyflwr iechyd meddwl hefyd.

Beth yw’r heriau sy’n deillio o fod ag anabledd anweladwy?

Llun o berson a person mewn cadair olwyn gyda’r pennawd ‘Not all disabilities look like this. Some disabilities look like this.’

Fel unrhyw berson anabl, gall person sydd ag anabledd anweladwy wynebu stigma, allgau a gwahaniaethu, ynghyd â’r dasg o herio camsyniadau am eu cyflwr yn gyson. Fodd bynnag, efallai na fydd pobl ag anableddau anweladwy bob amser yn profi gwahaniaethu yn yr un ffordd â rhywun sydd ag anabledd amlwg. Gallant hefyd wynebu rhwystrau, fel cael eu cyhuddo o gamddefnyddio toiledau hygyrch, mannau parcio i bobl anabl, a chyfleusterau eraill.

Dywedodd Sam Cleasby, Ymgyrchydd Anabledd: “Pan na fydd person yn edrych yn sâl, mae’n hawdd iawn gwneud y dybiaeth ei fod yn berson diog neu’n gybydd, neu nad yw’n meddwl am bobl eraill. Ond pan fyddaf fi’n mynd i’r toiledau hygyrch mae hyn oherwydd bod gen i fag colostomi, ac mae angen ychydig mwy o le arnaf a dŵr sy’n rhedeg.”

Mae gan unigolyn sydd ag anabledd anweladwy hawl i beidio â chael ei orfodi i egluro ei salwch wrth bobl dieithr. Mae angen i ni ddeall, i lawer o bobl, nid yw defnyddio toiledau hygyrch neu fannau parcio i’r anabl yn rhywbeth moethus neu’n fraint. Mae’n hanfodol er mwyn iddynt fyw eu bywydau.

Yn sicr, nid yw’r rhai sy’n barnu yn gwneud hynny oherwydd malais, ond yn hytrach o awydd gwirioneddol i amddiffyn hawliau pobl sydd mewn angen gwirioneddol, a chred eu bod yn gwneud hynny. Ond hyd yn oed os yw’r barnu yn deillio o garedigrwydd mae’n well peidio â gwneud tybiaethau. Efallai y byddwch yn meddwl eich bod yn gwneud y peth iawn, ond gallech fod yn gwneud pethau’n waeth i rywun sy’n cael pethau’n anodd eisoes.

Anableddau Anweladwy a Chynulliad Cenedlaethol Cymru.

Fel cyflogwr, rydym yn cydnabod, yn ôl Arolwg Blynyddol o’r Boblogaeth NOMIS ym mis Mawrth 2013, bod gan 20.8 y cant o’r boblogaeth oedran gweithio yn y DU (8.3 miliwn o bobl) anabledd. Deallwn fod annog ceisiadau gan bobl anabl yn effeithiol ar gyfer busnes. Gall ein helpu i:

• gynyddu nifer yr ymgeiswyr o safon uchel sydd ar gael;

• greu gweithlu sy’n adlewyrchu amrywiaeth eang o gwsmeriaid yr ydym yn eu gwasanaethu a’r gymuned yr ydym yn byw ynddi, a

• dod â sgiliau ychwanegol i’r busnes, fel y gallu i ddefnyddio Iaith Arwyddion Prydain (BSL), a allai arwain at arbedion mawr. Mae’r costau sy’n gysylltiedig â gwneud addasiadau rhesymol i hwyluso pethau i weithwyr anabl yn aml yn isel. Fel arfer, mae’r manteision o gadw gweithiwr profiadol, medrus sydd wedi cael nam fel arfer yn fwy na chostau recriwtio a hyfforddi staff newydd. Mae hefyd yn beth da i’r unigolyn.

• Dyna pam mae’r Cynulliad, fel cyflogwr, wedi ymrwymo i hyrwyddo cyfle cyfartal i staff y Comisiwn, i Aelodau’r Cynulliad, i’w staff ac i bobl Cymru. Rydym yn ymdrechu i fod yn sefydliad cynhwysol sy’n gwerthfawrogi pawb sy’n gweithio yma, ynghyd â’u safbwyntiau amrywiol, eu sgiliau a’u cefndiroedd amrywiol. I’r perwyl hwnnw, rydym yn falch o gael:

• Amrywiaeth o gyfleusterau ar y safle i sicrhau ein bod yn sefydliad hygyrch: gan gynnwys cyfres o wahanol gyfleusterau toiled fel toiledau niwtral o ran rhyw, toiledau hygyrch, toiled Changing Places gyda theclyn codi i oedolion, a thoiledau i bobl â phroblemau symudedd. I gael gwybod rhagor am ein cyfleusterau hygyrch, ewch i Canllaw Euan, sef gwefan sy’n adolygu mynediad i bobl anabl.

• Polisïau da, fel gweithio hyblyg, sy’n cynnwys seibiant gyrfa, gweithio rhan-amser, rhannu swydd, gweithio yn ystod y tymor, gweithio oriau cywasgedig a gwyliau arbennig.

  

  Logo tic Yn gadarn o blaid pobl anabl

• Rydym wedi cofrestru ar gyfer y cynllun ‘Positif am Anabledd’. Cynllun yw hwn sy’n dangos i bobl ein bod yn gadarnhaol ynghylch cyflogi a chadw pobl anabl. Fel rhan o’r cynllun, rydym wedi ymrwymo i’r cynllun gwarantu cyfweliad dau dic. Mae’r cynllun hwn yn sicrhau y caiff pobl sydd ag anableddau gyfweliad, ar yr amod eu bod yn bodloni gofynion sylfaenol y swydd.

• Rhwydweithiau cydraddoldeb yn y gweithle yn y Cynulliad sy’n agored i staff Comisiwn y Cynulliad, Aelodau’r Cynulliad a’u staff, gan gynnwys Embrace – Ein rhwydwaith anabledd. Mae’r rhwydweithiau hyn yn darparu: cefnogaeth cymheiriaid anffurfiol a chyngor ar amrywiaeth, materion cynhwysiant a chydraddoldeb a rhannu gwybodaeth yn ymwneud â chydraddoldeb; hyrwyddo materion cydraddoldeb sy’n ymwneud â’u grŵp; gwella datblygiad gyrfa a dilyniant ar gyfer staff, gan gynnwys cyfleoedd mentora; a nodi materion sy’n effeithio ar staff, gan gynnwys, cynghori Comisiwn y Cynulliad ar faterion sy’n effeithio ar staff drwy asesu effaith polisïau.

Logo Rhwydwaith Anabledd Cynulliad Cenedlaethol Cymru

• Mae’r Tîm Iechyd, Diogelwch a Lles a’r Tîm Iechyd Galwedigaethol yn cynnig amrywiaeth eang o wasanaethau i gynorthwyo gweithwyr i reoli eu hiechyd a’u lles. Mae hyn yn cynnwys cynorthwyo staff sy’n dychwelyd i’r gwaith ar ôl cyfnodau o absenoldeb, a gwasanaethau cwnsela a chymorth, drwy‘r Rhaglen Cymorth i Weithwyr.

Y prif bethau i‘w cofio am anableddau anweladwy:

• Nid yw pawb sydd ag anabledd yn defnyddio cadair olwyn nac ag anabledd corfforol.

• Mae pobl sydd ag anableddau anweladwy, yn ddyddiol, yn cael eu beirniadu am ddefnyddio cyfleusterau fel toiledau hygyrch a mannau parcio i bobl anabl, oherwydd ni all pobl weld eu cyflwr. Peidiwch â gwneud tybiaethau a pheidiwch byth â chodi ffrae na bod yn ymosodol gyda hwy.

• Nid oes yn rhaid iddynt roi eglurhad i ddieithriaid ac ni ddylid gwneud iddynt wneud hynny.

• Gyda‘r gefnogaeth gywir gall llawer o bobl anabl weithio, ac maent yn barod i wneud hynny.

‘Hawliau Dynol yng Nghymru – Beth ydynt?’

Mae hawliau dynol yng Nghymru yn dyddio o 945 pan gyhoeddwyd cyfreithiau Hywel Dda. Roedd y cyfreithiau’n hybu tosturi yn hytrach na chosb, ac ymdeimlad o barch tuag at fenywod.

Mae egwyddorion hawliau dynol wedi’u seilio ar urddas, tegwch, cydraddoldeb, parch ac ymreolaeth. Maent yn berthnasol i’ch bywyd o ddydd i ddydd ac yn diogelu eich rhyddid i reoli eich bywyd eich hun.

Hawliau dynol yw’r hawliau a’r rhyddid sylfaenol sy’n perthyn i bob person yn y byd, o’i enedigaeth hyd at ei farwolaeth. Maent yn berthnasol ni waeth o ble yr ydych yn dod, beth yr ydych yn credu ynddo, neu sut yr ydych yn dewis byw eich bywyd. Ni all hawliau dynol fyth gael eu cymryd oddi arnom, er bod modd cyfyngu arnynt weithiau, er enghraifft, os yw person yn torri’r gyfraith, neu er budd diogelwch cenedlaethol.

Maent yn eich helpu i ffynnu ac i wireddu eich potensial drwy:

• fod yn ddiogel a chael eich amddiffyn rhag niwed
• cael eich trin yn deg a chydag urddas
• byw’r bywyd a ddewiswch
• cymryd rhan weithredol yn eich cymuned a’r gymdeithas ehangach.

Maent wedi’u hymgorffori yn y Ddeddf Hawliau Dynol, ac maent yn cynnig hawliau sylfaenol a chamau i amddiffyn pob un ohonom. Mae’r amddiffyniadau sydd wedi’u hymgorffori yn y Ddeddf fel a ganlyn:

• Erthygl 2 Hawl i fywyd
• Erthygl 3 Rhyddid rhag artaith a thriniaeth annynol neu ddiraddiol
• Erthygl 4 Rhyddid rhag caethwasiaeth a llafur gorfodol
• Erthygl 5 Hawl i ryddid a diogelwch
• Erthygl 6 Diogelu’r hawl i gael treial teg.
• Erthygl 7 Dim cosb heb gyfraith
• Erthygl 8 Parch at eich bywyd preifat a theuluol, eich cartref a’ch gohebiaeth
• Erthygl 9 Rhyddid meddwl, cred a chrefydd
• Erthygl 10 Rhyddid mynegiant
• Erthygl 11 Rhyddid i ymgynnull a chymdeithasu
• Erthygl 12 Hawl i briodi a dechrau teulu
• Erthygl 13 Hawl i ymwared effeithiol mewn achos o dorri
• Erthygl 14 Diogelu rhag gwahaniaethu mewn perthynas â hawliau a’r rhyddfreintiau hyn
• Protocol 1, Erthygl 1 Hawl i fwynhad heddychlon o eich eiddo
• Protocol 1, Erthygl 2 Hawl i addysg
• Protocol 1, Erthygl 3 Hawl i gymryd rhan mewn etholiadau rhydd
• Protocol 13, Erthygl 1 Diddymu’r gosb eithaf

I gael rhagor o wybodaeth

Yn ddiweddar cyhoeddodd ein Gwasanaeth Ymchwil erthygl flog yn dwyn y teitl Cyflwr hawliau dynol a chydraddoldeb a oedd yn edrych ar sefyllfa cydraddoldeb a hawliau dynol yng Nghymru ar hyn o bryd, ac yn y dyfodol.

Mae gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol wybodaeth gynhwysfawr am hawliau dynol, gan gynnwys fideo sy’n ateb y cwestiwn Beth yw hawliau dynol?, yn ogystal â gwybodaeth am sut y mae hawliau’n cael eu diogelu a rhai straeon am hawliau dynol ar waith. Mae adroddiad y Comisiwn, sef A yw Cymru’n decach? yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf am gydraddoldeb a hawliau dynol yng Nghymru yn 2015.

Mae digon o wybodaeth am hawliau dynol ar y wefan Gwybodaeth am hawliau (Rights Info) hefyd, ac mae’r corff hwn wedi cynhyrchu darn byr o ffilm animeiddio sy’n egluro beth yw hawliau dynol.

 

Polisiau staff cynhwysol

Mae’r Cynulliad wedi ymrwymo i fod yn gyflogwr sy’n cefnogi ac yn parchu amrywiaeth y gweithlu.

Rydym yn sicrhau bod pob un o’n polisiau staff yn cael asesiad o’r effaith ar gydraddoldeb i sicrhau nad ydynt yn rhoi unrhyw un o dan anfantais a’u bod yr un mor berthnasol i’r holl staff, gan gynnwys: staff anabl; staff sy’n bobl dduon a lleiafrifoedd ethnig; staff hoyw, lesbiaidd, deurywiol a thrawsrywiol; menywod; pobl sydd â chyfrifoldebau gofalu; staff sydd â threfniadau gweithio hyblyg. I’n helpu i wneud polisïau addas sy’n cydnabod yr anghenion amrywiol sydd gan bobl amrywiol, rydym yn ymgynghori gyda’n rhwydweithiau cydraddoldeb yn y gweithle, y Tîm Amrywiaeth a Chynhwysiant a’n cydweithwyr yn yr Undebau Llafur.

Rydym wedi cael nifer o wobrau sy’n arddangos ein hymrwymiad i gefnogi ein staff yn llawn a chreu amgylchedd gwaith cynhwysol. Mae’r safonau hyn yn cydnabod y polisiau staff blaengar sydd gennym ar waith ac sy’n ein helpu i gynnal arferion gorau. Mae’r Cynulliad wedi:

• Cyflawni Safon Aur Buddsoddwyr mewn Pobl, y gydnabyddiaeth uchaf o’n hymrwymiad i’n staff;
• Cael cydnabyddiaeth fel un o’r cyflogwyr gorau ar gyfer teuluoedd sy’n gweithio;
• Cael ei restru yn y 50 o Gyflogwyr Gorau ar gyfer Menywod gan The Times;
• Cyflawni Nod Siarter ‘Yn Uwch na Geiriau’ Action on Hearing Loss, ac ennill Gwobr Gwychder Cymru, sy’n arddangos ein bod wedi ymrwymo i ddiwallu anghenion staff a defnyddwyr gwasanaeth sy’n fyddar neu sy’n drwm eu clyw;
• Ennill Gwobr Mynediad y Gymdeithas Genedlaethol Awtistiaeth, sy’n cydnabod lleoliadau sy’n sicrhau bod ymwelwyr ag awtistiaeth yn cael yr un croeso â phawb arall.
• Cael cydnabyddiaeth gan Stonewall fel y Cyflogwr mwyaf hoyw-gyfeillgar yn y sector cyhoeddus yng Nghymru am y tair blynedd diwethaf, ac yn rhif 3 ym Mynegai Cydraddoldeb yn y Gweithle 2016 Stonewall o’r cyflogwyr gorau yn y Deyrnas Unedig.
• Gwneud ymrwymiad i fod yn Hyrwyddwr Oedran; a
• Gwneud ymrwymiad i fod yn Gadarn o Blaid Pobl Anabl.

Y Cynulliad Cynhwysol: Amrywiaeth a Chynhwysiant

Holly Pembridge, Pennaeth Amrywiaeth a Chynhwysiant, Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Yr wythnos hon, rydym yn dathlu Wythnos Amrywiaeth a Chynhwysiant yn y Cynulliad, sef cyfres o ddigwyddiadau a gweithgareddau codi ymwybyddiaeth eraill i hyrwyddo a dathlu ein bod yn sefydliad amrywiol a chynhwysol. Byddwn yn cyhoeddi blog newydd bob dydd yr wythnos hon. Fel rhan o’r wythnos, felly, ymddengys bod hwn yn amser addas i fyfyrio ar y gwaith sydd wedi’i gyflawni i feithrin diwylliant sefydliadol cynhwysol ers sefydlu’r Cynulliad. Wrth inni ddechrau datblygu Strategaeth Amrywiaeth a Chynhwysiant newydd a Chynllun ar gyfer y Pumed Cynulliad, edrychwn ar sut y gallwn barhau i gynnwys ystyriaethau cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant yn ein rôl fel cyflogwr ac fel sefydliad sy’n rhyngweithio â phobl Cymru .

Ein Gweledigaeth a’n Gwerthoedd o ran Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant

Ein gweledigaeth yw bod yn sefydliad sy’n dangos esiampl yn ein hymrwymiad i hyrwyddo cydraddoldeb, gwerthfawrogi amrywiaeth a pharchu hawliau dynol. Mae ein gwerthoedd yn cynnwys y syniad bod cyfle cyfartal i bawb yn hawl ddynol sylfaenol ac rydym yn gwrthwynebu pob ffurf ar wahaniaethu. Rydym yn anelu at greu corff seneddol hygyrch, sy’n ymgysylltu â phawb yng Nghymru ac sy’n eu parchu.

Dywedodd Elin Jones AC, Llywydd, Cynulliad Cenedlaethol Cymru:  “Rwy’n credu ei bod yn bwysig bod y Cynulliad yn arwain y ffordd o ran hyrwyddo diwylliant sefydliadol cynhwysol, a’i fod yn gorff seneddol modern a hygyrch y gall pobl o ystod amrywiol o gefndiroedd, ryngweithio yn hawdd ac yn ystyrlon ag ef. Mae’n ddyletswydd arnom ni yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru i arwain yn hyn o beth, i rannu ein profiadau, ac i sicrhau bod gwerthoedd cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant yn cael eu parchu a’u harfer gan bawb.”

Meithrin diwylliant sefydliadol cynhwysol a chydweithredol

Yma, rydym yn awyddus i sicrhau y gall pobl wireddu eu potensial llawn a gwneud cyfraniadau lle gallant fod yn hwy eu hunain yn eu hamgylchedd gwaith. I’r perwyl hwn, rydym yn trefnu gwybodaeth a digwyddiadau codi ymwybyddiaeth yn rheolaidd er mwyn ysgogi trafodaeth a hyrwyddo diwylliant cynhwysol lle mae gwahaniaeth yn cael ei ddathlu a’i werthfawrogi. Mae’r Cynulliad wedi rhoi arwydd i’w weithlu ei fod wedi ymrwymo i wneud hyn trwy annog sefydlu rhwydweithiau cydraddoldeb yn y gweithle hunan-reoledig. Mae gennym rwydweithiau ar gyfer pobl LGBT a’u cynghreiriaid; pobl anabl a’u cynghreiriaid, pobl sy’n nodi eu bod yn Bobl Dduon a Lleiafrifoedd Ethnig (BME) a’u cynghreiriaid; pobl sy’n nodi eu bod yn rhieni a gofalwyr sy’n gweithio; a menywod a dynion. Mae pobl sy’n cyfrannu i’r rhwydweithiau yn gwneud hynny yn ychwanegol at eu swyddi dydd. Mae’n ddiogel dweud bod bodolaeth rhwydweithiau yn helpu i hyrwyddo dealltwriaeth rhyng-ddiwylliannol, meithrin cysylltiadau da a chynnig atebion os bydd rhwystrau i gynhwysiant yn codi neu bosibilrwydd y byddant yn codi. Mae’r cysyniadau o gefnogaeth gan gymheiriaid a darparu ‘lle diogel’ lle gall pobl godi materion neu gynnig awgrymiadau ar gyfer gwella yn amhrisiadwy ac mae gennym enghreifftiau lle cafodd polisïau ac arferion yn y gweithle eu gwella. I gael rhagor o wybodaeth am rwydweithiau cydraddoldeb yn y gweithle’r Cynulliad, cysylltwch â diversity@cynulliad.wales

Ymgysylltu ag ystod amrywiol o bobl y tu mewn a’r tu allan i’r Cynulliad

Mae cael tîm Amrywiaeth a Chynhwysiant hynod weladwy sydd wedi ymrwymo i gydlynu’r gwaith hwn ar draws y Cynulliad wedi bod o fudd am ddau reswm yn benodol. Yn gyntaf, gall arfer da a chydweithio â chydweithwyr ar draws y gwahanol dimau sicrhau ein bod yn ymdrechu’n barhaus fel sefydliad i gynnal a gwella diwylliant sefydliadol cynhwysol. Yn ail, rydym wedi gallu gweithio gyda thimau ar draws y Cynulliad a chynnwys pobl o’r tu mewn a’r tu allan i’r Cynulliad i wneud y gorau o’n hygyrchedd i bobl Cymru. Mae ein Tîm Allgymorth yn gweithio gydag unigolion a sefydliadau o gymunedau ledled Cymru, gan godi ymwybyddiaeth o waith y Cynulliad ac annog pobl i gymryd rhan yn ei waith.

Fel Tîm Amrywiaeth a Chynhwysiant, rydym yn gwerthfawrogi’r cyfleoedd a gawsom i rannu arfer gorau a dysgu gan eraill y tu mewn a’r tu allan i’r Cynulliad. Mae’n hanfodol bod sefydliadau’n rhannu gwybodaeth am yr hyn sydd wedi gweithio’n dda a’r hyn na weithiodd cystal; mae’n arbed amser ac egni a gall helpu i ail-ganolbwyntio blaenoriaethau.

Os hoffech chi helpu i lunio Cynllun Amrywiaeth a Chynhwysiant newydd y Cynulliad, cwblhewch ein harolwg byr iawn neu cysylltwch â’r Tîm Amrywiaeth ar 0300 200 7455 neu  diversity@cynulliad.cymru

 

 

Diwrnod Rhyngwladol yn erbyn Homoffobia, Biffobia a Thrawsffobia – dathliad o amrywiaeth rhywiol a rhywedd

Ross Davies

Rheolwr Amrywiaeth a Chynhwysiant yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru

Bob blwyddyn ar 17 Mai, mae pobl ledled y byd yn nodi Diwrnod Rhyngwladol yn erbyn Homoffobia, Biffobia a Thrawsffobia er mwyn dathlu amrywiaeth o hunaniaethau o ran rhywedd a chyfeiriadeddau rhywiol. Caiff y diwrnod ei ddefnyddio gan ymgyrchwyr i dynnu sylw llunwyr polisi, arweinwyr, y cyhoedd a’r cyfryngau at faterion pwysig er mwyn helpu i ymgyrchu yn erbyn casineb, rhagfarn a gwahaniaethu.

Mae’r ymgyrch yn rhoi llais i bobl sy’n wynebu cael eu hymyleiddio oherwydd nad ydynt yn cydymffurfio â naratif heteronormadol (y dybiaeth bod heterorywioldeb yn normal a bod unrhyw beth heblaw heterorywioldeb yn annormal) na naratif cydryweddol (pobl y mae eu hunaniaeth o ran rhywedd yn cyfateb i’r rhyw y mae cymdeithas yn ei neilltuo iddynt pan gawsant eu geni).

Mae llawer o’r materion a gaiff sylw ar y Diwrnod Rhyngwladol yn erbyn Homoffobia, Biffobia a Thrawsffobia yn deillio o drin grŵp yn wahanol oherwydd ei gyfeiriadedd rhywiol neu hunaniaeth o ran rhywedd, sy’n seiliedig, yn aml, ar ragfarn a stereoteipiau.

Er bod y duedd i siarad am y gymuned LHDT+ fel endid unigol, mae’n rhaid i ni gofio, wrth gwrs, am amrywiaeth pobl LHDT+ yn y gymuned a dathlu hynny.

Yn amlwg, nid yw pobl sydd â thueddiadau rhywiol lleiafrifol, gan gynnwys pobl sy’n lesbiaidd, hoyw, deurywiol, anrhywiol, panrywiol, neu amlrywiol, yn grŵp unffurf – mae oedran, hunaniaeth o ran rhywedd, hil, anabledd, crefydd a llawer o nodweddion eraill yn sail i’w hunaniaeth.

Mae’r un peth yn wir ar gyfer pobl draws, y mae’r modd y maent yn cyfleu eu hunain yn mynd y tu hwnt i’w hunaniaeth o ran rhywedd. Efallai bod gan bobl ddealltwriaeth gul o’r hyn mae’n ei olygu i fod yn draws, a hynny yw rhywun sy’n cael llawdriniaeth er mwyn ailbennu rhywedd. Ond mae’r union gysyniad o hunaniaeth draws yn llawn amrywiannau a gwahanol brofiadau – ceir dynion traws, menywod traws, pobl sy’n nodi eu hunain yn ryweddhylifol, pobl nad ydynt yn nodi eu hunain yn wrywaidd na benywaidd a phobl sy’n androgynaidd.

Yn yr un modd ag y mae person anabl yn fwy na’u hanabledd a bod person du yn fwy na dim ond lliw eu croen, ni all pobl LHDT+ gael eu cyfyngu i un categori hunaniaeth. Byddai gwneud hynny’n symleiddio pethau ac yn peryglu cynhyrchu fersiynau cul o’r hyn y mae’n ei olygu i fod yn LHDT+.

Gall meddu ar fwy nag un hunaniaeth olygu bod enghreifftiau gwahanol o wahaniaethu yn digwydd ar yr un pryd. Er enghraifft, efallai y bydd lesbiad hŷn yn wynebu gwahaniaethu ar sawl sail – fel menyw, fel person hŷn ac fel rhywun o gyfeiriadedd rhywiol lleiafrifol. Fodd bynnag, fel cyfuniad o bob un o’r nodweddion hyn, gallai lesbiad hŷn wynebu gwahaniaethu unigryw a chymhleth.

Rhaid inni gofio hefyd ei bod yn bwysig i bobl gael eu cydnabod yn amrywiol wrth beidio â gwadu’r hyn sy’n gyffredin rhyngddynt ychwaith, oherwydd y pethau hyn sy’n uno pobl wrth iddynt ddathlu ‘Pride’ neu ymgyrchu dros gydraddoldeb i bobl LHDT+, yn enwedig yn ystod digwyddiadau fel Diwrnod Rhyngwladol yn erbyn Homoffobia, Biffobia a Thrawsffobia.

Wrth gydnabod amrywiaeth yn y gymuned LHDT+, mae hefyd yn bwysig nodi y bydd gan wahanol grwpiau LHDT+ wahanol fodelau rôl. Dyma lincs ar gyfer rhai o’r modelau rôl a nodwyd ar gyfer rhai o’r grwpiau hyn gan Gymdeithas LGBTUA+ Undeb Myfyrwyr Prifysgol Warwick.

Modelau rôl pobl dduon a lleiafrifoedd ethnig LHDT+

Modelau rôl Pobl Anabl LHDT+

Modelau rôl Menywod LHDT+

Mae Stonewall hefyd wedi cynhyrchu Lleisiau LHDT, casgliad o 25 o straeon gan bobl LHDT sydd wedi wynebu anghydraddoldeb.

Drwy gydnabod a gwerthfawrogi’r amrywiaeth sy’n bodoli o fewn y gymuned LHDT+, gallwn ddechrau gwerthfawrogi gwir drysori tapestri cyfoethog dynoliaeth, a bod y cysyniad o ‘arall’ yn gallu niweidio ein cymdeithas a’r unigolion o dan sylw.

Cynulliad Cynhwysol

Fel sefydliad cynhwysol, mae Cynulliad Cenedlaethol Cymru wedi ymrwymo i herio trais a gwahaniaethu ac i hyrwyddo diwylliant o degwch, urddas a pharch. Rydym yn falch o fod wedi cael ein rhestru ym Mynegai Cydraddoldeb yn y Gweithle Stonewall bob blwyddyn ers 2009, gan godi i’r trydydd safle ym Mynegai 2016. Cawsom ein henwi’n Brif Gyflogwr y Sector Cyhoeddus yng Nghymru am y tair blynedd diwethaf.

Mae OUT-NAW, ein rhwydwaith cydraddoldeb yn y gweithle LHDT, sydd wedi ennill gwobrwyon am ei gwaith, yn cefnogi pobl LHDT ar draws y sefydliad drwy gefnogaeth cymheiriaid, mentora a hyfforddi. Mae’r rhwydwaith hefyd yn ein helpu i hyrwyddo cydraddoldeb LHDT ac i ystyried cydraddoldeb LHDT yn ein gwaith.

Os hoffech wybod rhagor am weithio i’r Cynulliad neu weld ein swyddi gwag cyfredol, ewch i www.Cynulliad.Cymru/swyddi